დივიდენდი საფონდო ბირჟიდან ფინანსური სარგებლის მიღების ერთ-ერთი მექანიზმია. ეს არის კომპანიის მიერ ინვესტორებზე განაწილებული მოგება, რომელსაც აქციონერები გარკვეული პერიოდულობით, მაგალითად, ყოველ კვარტალში ერთხელ იღებენ.
მნიშვნელობა
საფონდო ბირჟაზე წარმოდგენილი კომპანიების უმეტესობას დივიდენდის გაცემის სამართლებრივი ვალდებულება არ აქვს, შესაბამისად, მოგების განაწილება კომპანიის მენეჯმენტის და საბჭოს გადაწყვეტილებაზეა დამოკიდებული. თუკი დივიდენდის გამცემ კომპანიას არასახარბიელო ფინანსური შედეგები დაუფიქსირდა ან ახალი პროექტის განსახორციელებლად დამატებითი ფინანსური სახსრები დასჭირდა, შესაძლოა, მან დივიდენდის გაცემისგან გარკვეული პერიოდის განმავლობაში თავი შეიკავოს ან გასაცემი თანხის მოცულობა შეამციროს.
როგორც წესი, დივიდენდს ისეთი კომპანიები გასცემენ, რომელთაც ბაზარზე ოპერირების მრავალწლიანი გამოცდილება აქვთ და სტაბილურად ახერხებენ შემოსავლების გენერირებას. შედარებისთვის, ტექნოლოგიური კომპანიები დივიდენდს თითქმის არასოდეს გასცემენ, რადგან მათ საოპერაციო საქმიანობიდან მიღებული მოგება ზრდისა და განვითარებისთვის სჭირდებათ. სწორედ ეს მოცემულობა განაპირობებს „მზარდი“ და „ღირებულებითი“ აქციების ცნების გაჩენას. დივიდენდის გამცემ კომპანიებს ღირებულებითად მოიხსენიებენ, რადგან მათი აქციები მკვეთრი დინამიკით არ გამოირჩევა, თუმცა მათში ინვესტირება პერიოდული შემოსავლის მიღების საშუალებას იძლევა.
გავლენა აქციებზე
დივიდენდის გაცემის საკითხი მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს კომპანიის აქციების ღირებულებაზე, თუკი მენეჯმენტი დივიდენდის მოცულობის ზრდას აანონსებს, როგორც წესი, აქციები იზრდება; დივიდენდის შემცირება ან დროებით შეწყვეტა კი აქციების ღირებულებაზე ნეგატიურად აისახება.
თუკი ისტორიულ მონაცემებს დავაკვირდებით, დავინახავთ, რომ დივიდენდის გამცემ კომპანიებს სტაბილურობა გამოარჩევთ, ამიტომ მათ მიმართ განსაკუთრებით მაღალი ინტერესი შედარებით კონსერვატიულად განწყობილ ინვესტორებს აქვთ, რომელთაც რისკების შემცირება და სტაბილური შემოსავლის მიღება სურთ.
როგორც ვთქვით, დივიდენდის მიღებით ინვესტორები პირდაპირ ფინანსურ სარგებელს იღებენ, სწორედ ამიტომ მათ ინტერესში ისეთი კომპანიების მოძიებაა, რომლებიც დივიდენდებს ყველაზე სტაბილურად და დიდი მოცულობით გასცემენ, ცხადია, ამისათვის საჭიროა, რომ კომპანიამ სტაბილურად მოახერხოს მოგებაზე გასვლა და თან პერიოდულად შემოსავლების გაზრდა.
უნდა აღინიშნოს, რომ კომპანიის მხრიდან ზედმეტად დიდი მოცულობის დივიდენდის გაცემა სასურველი არ არის, რადგან ასეთ დროს კომპანია რესურსებს არა განვითარებაზე, არამედ ინვესტორების მოზიდვაზე ხარჯავს, ეს კი გრძელ ვადაში კომპანიის კონკურენტუნარიანობას ამცირებს. შეიძლება ითქვას, კომპანიის მენეჯმენტმა ოქროს შუალედი უნდა დაიცვას განვითარებისთვის რესურსების განაწილებასა და ინვესტორებისთვის მოგების გაზიარებას შორის.
რომელი კომპანიები გასცემს დივიდენდს
დივიდენდის გამცემი კომპანიები, როგორც წესი, სტაბილურ ეკონომიკურ სექტორებში ოპერირებენ, ისეთი როგორიც დაზღვევა, ფინანსები, ენერგეტიკა, საცალო ვაჭრობა, წარმოება და კომუნიკაციაა. ამ ტიპის კომპანიები შემოსავლებს გაცილებით უფრო სტაბილურად იღებენ, ვიდრე სტარტაპები, ტექნოლოგიური კომპანიები და ექსპერიმენტულ პრეპარატებზე მომუშავე ფარმაკოლოგიური კომპანიები.
საფონდო ბირჟაზე დივიდენდის გამცემი კომპანიების ფართო არჩევანია წარმოდგენილი, ზოგიერთი მათგანი კი ინვესტორებზე მოგებას უკვე ათწლეულებია სტაბილურად ანაწილებს, მათ შორისაა: McDonald’s, Coca-Cola, PepsiCo, Goldman Sachs, Chevron, UnitedHealth, AT&T და Verizon.
საქართველოს ბანკის მობილბანკში დივიდენდის გამცემი კომპანიების სპეციალური მოდულია წარმოდგენილი, რომელიც არჩევანის გაკეთებაში და ინვესტიციის მარტივად განხორციელებაში დაგეხმარება.
წაიკითხეთ მეტი ამ თემაზე:
• რომელ ფასიან ქაღალდებში შეგიძლია ინვესტირება მობილბანკით;
• რატომ უნდა გახსნა საინვესტიციო ანგარიში მობილბანკში;
• ინვესტირების რომელი სტრატეგიაა უკეთესი – აქტიური თუ პასიური?;
• რატომ დავიწყე ინვესტირება – აკო ახალაია;
• როგორ დავიწყე ინვესტირება — გაგა დარსალია;
• ტერმინები, რომლებიც ინვესტირების დაწყებისას უნდა იცოდე.