ავტორი: გიორგი ზურაბიშვილი
საქართველოს საკალათბურთო ნაკრები ქვეყნისთვის ისტორიული მსოფლიო თასისთვის ემზადება. ბოლო ტესტმატჩები ჩვენი გუნდისთვის ძალიან წარმატებული გამოდგა. ზედიზედ სამი წაგებული ამხანაგური თამაშის მერე საქართველოს ნაკრებმა თბილისის საერთაშორისო თასზე ჯერ იორდანიის ნაკრები გაანადგურა (86 – 69), შემდეგ კი ფინალში ძალიან ძლიერი მონტენეგროს ნაკრები დაამარცხა (84-79) და ტურნირის გამარჯვებული გახდა. თუმცა, ამ შემთხვევაში, შედეგზე მეტად მნიშვნელოვანი ის დეტალებია, რომლებიც ამ ორ თამაშში გამოიკვეთა. მთლიანობაში ბევრი ის ხარვეზი, რაც წინა მატჩებში შეინიშნებოდა, გამოსწორდა და გუნდმა მაღალი დონის კალათბურთი აჩვენა.
შეთამაშების კუთხით საქართველოს ნაკრები აშკარად ახალ დონეზე გავიდა, რაც თამაშის ხარისხს ძალიან დაეტყო. ვფიქრობ, დადებითად იმოქმედა იმ ფაქტორმა, რომ წელს გოგა ბითაძე და სანდრო მამუკელაშვილი ნაკრებს შეკრების ადრეულ ეტაპზევე შეუერთდნენ.
თუ წინა ტესტმატჩებში აშკარად სფეისინგის, ანუ სივრცეების შექმნის პრობლემა იყო, რაც საბოლოოდ სტატიკურ შეტევებს და დაბალპროცენტიან სროლებს განაპირობებდა, ბოლო ორი ამხანაგური შეხვედრისას შეტევაში ბურთი შეუდარებლად უკეთ მოძრაობდა. იორდანიის ნაკრების წინააღმდეგ ჩვენმა გუნდმა 24 ასისტით, ხოლო მონტენეგროს ნაკრების წინააღმდეგ 23 ასისტით დაასრულა თამაში. ეს ელიტური სტატისტიკაა და იმაზე მეტყველებს, რომ სამწვრთნელო შტაბმა წაგებული თამაშების მერე სწორი დასკვნები გამოიტანა. ამ მხრივ გამონაკლისი მონტენეგროსთან ჩატარებული თამაშის მესამე მეოთხედი იყო, როდესაც შეტევების ორგანიზებას დიდ დროს ვანდომებდით და ამის შედეგად დაბალპროცენტიან სროლებს ვიღებდით. საბოლოდ გამოჩნდა, რომ ბურთის მოძრაობა და ელემენტარული ჰენდ-ოფებებიც კი შეტევაში დიდ საქმეს აკეთებს და უმნიშვნელოვანეს სივრცეებს აჩენს. ასევე, ბოლო ორ თამაშში მაღლებმა ძალიან კარგი პიკები დააყენეს, რამაც შეტევების განვითარების მეტი არჩევანი მოგვცა და ეს ჩვენმა გუნდმა ძალიან კარგად გამოიყენა. ნაკლები იზოლაცია, მეტი პიკ-ენდ-როლი, მეტი ჰენდ-ოფი და უბურთო კალათბურთელების ძალიან კარგი გადაადგილება იმის განმაპირობებელი გახდა, რომ ბევრი თავისუფალი სროლა მივიღეთ და ეს თამაშიდან, მათ შორის პერიმეტრიდან ჩაგდებული ბურთების პროცენტზე დადებითად აისახა. მაგალითისთვის, მონტენეგროს ნაკრების წინააღმდეგ საქართველოს ნაკრებმა 23-დან 13 სამქულიანი გამოიყენა (62.5%), რაც ასევე ელიტური მაჩვენებელია. ეს პროცენტი კარგმა სასროლო სელექციამ, შეტევაში ბურთის მოძრაობამ და სწორმა სფეისინგმა განაპირობა.
ორმაგი დაცვის ხაფანგსაც გუნდი ძალიან კარგად გაუმკლავდა. ამ მხრივ აღსანიშნავია თორნიკე შენგელიას ბრწყინვალე თამაში, რომელმაც თითქმის ყველა ასეთ შემთხვევაში სწორი გადაწყვეტილება მიიღო. ეს მნიშვნელოვანი ფაქტორია, რადგან მოსალოდნელია, რომ ჩვენი გუნდის ლიდერის წინააღმდეგ მსოფლიო თასზეც ორმაგ დაცვას ხშირად გამოიყენებენ. საქართველოს ნაკრების კაპიტანს მონტენეგროსთან 5 ასისტი, ხოლო იორდანიასთან 6 ასისტი ჰქონდა, რაც მისი პოზიციის კალათბურთელისთვის ძალიან კარგი მაჩვენებელია. გარდა ფლეიმეიქერული უნარებისა, თორნიკე შენგელიას პერიმეტრიდან სროლაშიც ძალიან მომატებული აქვს, რაც უმნიშვნელოვანესი ფაქტორი იყო ტესტმატჩებშიც და შეიძლება გადამწყვეტი ფაქტორი იყოს მსოფლიო ჩემპიონატზეც. თორნიკე თავისი შესვლებით შეტევაში იმხელა საფრთხეს წარმოადგენს, რომ ხშირად მას პერიმეტრზე შედარებით დაუცველს ტოვებენ, შორიდან ეთამაშებიან და თუ ჩვენი ნაკრების ლიდერი სამქულიანების სროლას ასე გააგრძელებს, მისი შემჩერებელი არავინ იქნება. მთლიანობაში, ძალიან სასიამოვნოა, რომ გუნდის კაპიტანი მსოფლიო ჩემპიონატს იდეალურ ფორმაში ხვდება. იგივე შეგვიძლია ვთქვათ სხვა კალათბურთელებზეც. ნაკრების ყველა წევრი იდეალურ ფიზიკურ და სათამაშო ფორმაშია, რაც ნამდვილად გასახარია.
როდესაც შეტევაში ბურთის მოძრაობაზე ვსაუბრობთ, არ შეიძლება ჩვენი გუნდის გამთამაშებლები არ ვახსენოთ. ბოლო ორ შეხვედრაში სასტარტო ხუთეულში რატი ანდრონიკაშვილმა დაიწყო, რომელიც ძალიან კარგად გამოიყურებოდა. ასევე შესანიშნავ ფორმაშია ვეტერანი გიორგი ცინცაძე, რომელმაც იორდანიის ნაკრების წინააღმდეგ სათადარიგო სკამიდან 8 შედეგიანი გადაცემის შესრულება შეძლო.
მსოფლიო თასზე, მეტოქიდან გამომდინარე, ნაკრებში სხვადასხვა როტაცია იქნება, თუმცა მე ძალიან მომეწონა ილიას ზუროსის ტაქტიკური მიგნება. ბერძენმა სპეციალისტმა მონტენეგროს ნაკრების წინააღმდეგ გიორგი ცინცაძე და გიორგი შერმადინი მეორე ხუთეულში გადაწია. ამ სვლამ პირველ რიგში ის განაპირობა, რომ ძირითად ხუთეულში რატი ანდრონიკაშვილმა და გოგა ბითაძემ დაიწყეს, რამაც თავიდანვე დაცვის ხერხემალი შექმნა და პირველივე წუთებიდან მეტოქეს ქულების აღება გაურთულა. კალათბურთში თამაშის შეგრძნებას, მუღამის დაჭერას, ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს და როდესაც მეტოქე გუნდს თავიდანვე შეტევაში თამაშს არ აგრძნობინებ, შემდეგ მისი განეიტრალება მთელი მატჩის განმავლობაში გაცილებით მარტივი ხდება. გარდა ამ დაცვითი ფაქტორისა, ცინცაძისა და შერმადინის პარკეტზე ერთად ყოფნა შეიძლება მსოფლიო თასზე ჩვენი გუნდისთვის გადამწყვეტი ფაქტორი აღმოჩნდეს. ვინც ესპანეთის ჩემპიონატს უყურებს, დამეთანხმება, რომ გიორგი შერმადინი პიკ-ენდ-როლის დროს უბრალოდ შეუჩერებელია. ვეტერანი ქართველი ცენტრი ამ კომპონენტში მსოფლიოში ერთ-ერთი საუკეთესოა. ტენერიფეში მას შედეგიანი გადაცემებით ძირითადად მარსელინიო უერტასი ამარაგებს და ბრაზილიელი ამას შესანიშნავად აკეთებს. იგივე შეუძლია გიორგი ცინცაძეს, რომელსაც სასწაული პასის კულტურა აქვს და პიკ-ენდ-როლის გათამაშება მასაც ძალიან კარგად გამოსდის. როდესაც სათადარიგო სკამიდან ასეთი მაღალი კლასის, ერთმანეთში კარგად შეთამაშებული ორი კალათბურთელი ერთვება თამაშში, ეს ნებისმიერი გუნდის მეორე ხუთეულს უდიდეს პრობლემას შეუქმნის.
მთლიანობაში ძალიან კარგია, რომ სამი აბსოლუტურად განსხვავებული სტილისა და უნარების მქონე გამთამაშებელი გვყავს – პასებზე ორიენტირებული, გამოცდილი გიორგი ცინცაძე, დაცვაზე და შესვლებზე ორიენტირებული ახალგაზრდა რატი ანდრონიკაშვილი და კომბო-გარდი, სროლაზე ორიენტირებული თედ მაკფადენი, რომელსაც ასევე შეუძლია მომენტებში გამთამაშებლის ფუნქციები შეითავსოს. მწვრთნელს პირველი ნომრის პოზიციაზე თავის განკარგულებაში ყველანაირი პროფილის კალათბურთელი ჰყავს, რაც ძალიან კარგია და სამწვრთნელო შტაბს სიტუაციიდან გამომდინარე არჩევანის გაკეთების საშუალებას მისცემს.
თედ მაკფადენის თამაში ცალკე აღნიშვნის ღირსია. ამერიკელი ლეგიონერის საკალათბურთო უნარებში ეჭვი არავის ეპარება, თუმცა ბოლო პერიოდში მისი სასროლო სელექცია ბევრ კითხვის ნიშანს აჩენდა. ბოლო ტესტმატჩებში კი თედმა თითზე ჩამოსათვლელი არასწორი გადაწყვეტილება მიიღო, რაც როგორც მის პირად პროცენტზე, ასევე გუნდის თამაშის ხარისხზე ძალიან დადებითად აისახა.
ასევე ძალიან კარგი და მნიშვნელოვანია ის ფაქტი, რომ სანდრო მამუკელაშვილი თამაშიდან თამაშამდე უმატებს და ნაკრებში თავს უფრო და უფრო კომფორტულად გრძნობს. თუ წინა ტესტმატჩებში მასთან ბურთი ნაკლებად მიდიოდა, რაც, ჩემი აზრით, დიდი პრობლემა იყო, ბოლო შეხვედრებში სანდროს გამოყენების პროცენტი გაიზარდა და ამ ფაქტორმა ჩვენი გუნდის თამაშის ხარისხზე ძალიან დადებითად იმოქმედა. თანაგუნდელებმაც სანდროს თამაშის სტილს მეტად აუღეს ალღო და დარწმუნებული ვარ, რაც დრო გავა, მისი უნარების გამოყენებას კიდევ უფრო უკეთ შევძლებთ.
რა თქმა უნდა, კალათბურთში უმნიშვნელოვანესი კომპონენტია გუნდური და ინდივიდუალური დაცვა და ამ მხრივაც საქართველოს ნაკრებმა ბოლო თამაშებში უდიდესი პროგრესი აჩვენა. ამ თვალსაზრისით შეუფასებელი გამოდგა გოგა ბითაძის ნაკრებში დაბრუნება. გარდა იმისა, რომ ბითაძემ შეტევაშიც ძალიან კარგად გამოიჩინა თავი, მონტენეგროსთან მან 21 ქულა დააგროვა, (თამაშში 9-დან 9 ჩაგდებული ბურთი), დაცვაში გოგა უბრალოდ შეუდარებელი იყო. მას მსოფლიოს ერთ-ერთი საუკეთესო ცენტრის, ნიკოლა ვუჩევიჩის წინააღმდეგ უწევდა თამაში და მისი განეიტრალება გოგამ ძალიან კარგად შეძლო. გარდა პერსონალური დაცვისა, ბითაძე ასევე შეუდარებელია დაზღვევაზე თამაშის დროს. ის თავისი ათლეტურობის ხარჯზე ძალიან კარგად იცავს კალათს და ხშირ შემთხვევაში პერიმეტრის მოთამაშის დაშვებულ შეცდომასაც ასწორებს. გოგას დაცვითი უნარები, ჩემი აზრით, საქართველოს ნაკრებისთვის უბრალოდ ფასდაუდებელია. მისი პარკეტზე ყოფნა დადებითად აისახება როგორც სამწამიანის, ასევე პერიმეტრის დაცვაზე.
სამწამიანს რაც შეეხება, აქ ყველაფერი ნათელია. გოგა თავისი ათლეტურობის ხარჯზე ძალიან კარგად იცავს კალათს და ერთი-ერთზე ნებისმიერი ცენტრის დაჭერა შეუძლია. უფრო საინტერესოა პერიმეტრის დაცვა, რაც, როგორც წესი, ჩვენი ნაკრების აქილევსის ქუსლია ხოლმე, თუმცა, აქ საქმე ისე მარტივად არ არის, როგორც შეიძლება ერთი შეხედვით ჩანდეს.
ხშირ შემთხვევაში ის ფაქტი, რომ მსროლელი გუნდები ბევრ სამქულიანს გვიგდებენ, ჩემი დაკვირვებით, არა უშუალოდ პერიმეტრის დაცვის, არამედ პიკ- ენდ-როლის და პიკ-ენდ-ფოფის ცუდი დაცვის ბრალია ხოლმე. განსაკუთრებით მაღალი პიკ-ენდ-როლის დროს, როდესაც მეტოქე გუნდს ჩვენი ცენტრი პერიმეტრზე ამოჰყავს, პრობლემები გვექმნება, რადგან მეტოქე გუნდის ცენტრის მიერ დაყენებული პიკის გვერდის ავლა კარგად ვერ ხერხდება ხოლმე, გაცვლაც იდეალურად არ გამოგვდის, რის შედეგადაც უკვე დამზღვევი კალათბურთელი იძულებულია ბურთიან კაცზე გადავიდეს და თავისი ვიზავი მიატოვოს. ეს მეტოქე გუნდისთვის შეტევაში რიცხობრივ უპირატესობას ქმნის და იმას განაპირობებს, რომ ხშირ შემთხვევაში, პერიმეტრზე ერთ-ერთი კალათბურთელი დაუცველი რჩება. მაღალი კლასის გუნდები რიცხობრივი უპირატესობის დროს ბურთს იდეალურად გვითამაშებენ და, როგორც წესი, პერიმეტრზე დაუცველი კალათბურთელი თავისუფალ სროლას იღებს ხოლმე. თუმცა, როგორც აღვნიშნე, ეს უფრო მეტად პიკ-ენდ-როლის დაცვის პრობლემაა და არა უშუალოდ პერიმეტრის დაცვის.
ასევე, როგორც წესი, ძალიან გვიჭირს ისეთი გუნდების წინააღმდეგ, რომლებსაც მსროლელი მაღლები ჰყავთ. პიკ-ენდ-ფოფის დაცვა ჩვენი გუნდისთვის დიდი პრობლემაა და ამ ხარვეზის გამო არაერთი თამაში წაგვიგია კიდეც. წესით ეს პრობლემა მონტენეგროს ნაკრების წინააღმდეგაც უნდა გვქონოდა, რადგან მათ ნიკოლა ვუჩევიჩის და ბოიან დუბლებიჩის სახით მსოფლიო დონის ორი მსროლელი წინახაზელი ჰყავთ, თუმცა გოგა ბითაძის ფაქტორი ამ შემთხვევაშიც უმნიშვნელოვანესი გამოდგა. გაცვლების დროს და ასევე დაზღვევაზე გოგა ძალიან კარგად გამოიყურებოდა და ამ ფაქტორმა განაპირობა, რომ პერიმეტრის კალათბურთელებს თავიანთი ვიზავის მიტოვება აღარ უწევდათ და საბოლოოდ მეტოქემ ნაკლები თავისუფალი სროლა მიიღო, რაც, თავის მხრივ, თამაშიდან, მათ შორის პერიმეტრიდან, მიღებული ბურთების პროცენტზე აისახა.
ხარვეზებს რაც შეეხება, ბოლო ორ შეხვედრაში ასეთი სულ რამდენიმე იყო. კარგია, რომ ძირითადი პრობლემები უბრალოდ კონცენტრაციის ნაკლებობასთან არის კავშირში, რაც ალბათ ყველაზე იოლი გამოსასწორებელია. პირველ რიგში, მთავარი ხარვეზი მაინც ის არის, რომ მეტოქე გუნდებს შეტევაში ძალიან ბევრ ბურთს ვახსნევინებთ. მონტენეგრომ ჩვენს ფარზე 20-ჯერ მოგვიხსნა ბურთი, რაც უბრალოდ კატასტროფაა. ამ სტატისტიკის ფონზე რომ თამაშის მოგება შევძელით, ეს უბრალოდ სასწაულია და იმაზე მეტყველებს, რომ სხვა საკალათბურთო ასპექტებში მეტოქეზე ერთი თავის მაღლა ვიდექით. ბოქს აუთი, ანუ ზურგის ჩაყენება, კალათბურთის ფუნდამენტური კომპონენტია, რასაც ხშირ შემთხვევაში ყურადღებას არ ვაქცევთ და ამის გამო ვისჯებით კიდეც. კარგი დაცვითი პოზიციის მერე რომ ეპიზოდიდან ნაადრევად გამოეთიშები და მეტოქეს საკუთარ ფარზე ბურთს მოახსნევინებ, ეს ფსიქოლოგიურადაც გუნდზე ძალიან ცუდად მოქმედებს. მითუმეტეს, საქართველოს ნაკრები კარგი მომხსნელების დეფიციტს ნამდვილად არ განიცდის და ამ კომპონენტში ასე ნამდვილად არ უნდა ვიჩაგრებოდეთ.
მეორე პრობლემა დაკარგვებია. მონტენეგროსთან ჯამში 20 თარნოვერი გვქონდა, რაც ძალიან ცუდი მაჩვენებელია. თანაც, ბევრი დაკარგვა უწყინარ სიტუაციაში მოხდა და ასეთ შეცდომებს მაქსიმალურად უნდა ვერიდოთ, რადგან მაღალი დონის გუნდი ამას არ გვაპატიებს. დაკარგვა მეტოქეს სწრაფი შეტევის საშუალებას აძლევს, რაც იოლ ქულებს განაპირობებს, რადგან ტრანზიშენის დაცვა კალათბურთში ყველაზე რთულია. კარგია, რომ ეს ხარვეზი, ისევე როგორც წინა, ხშირს შემთხვევაში უბრალოდ კონცენტრაციასთან არის დაკავშირებული და მისი გამოსწორება ნამდვილად შეიძლება.
ბოლო მინუსი, რასაც მინდა შევეხო, არის თამაშის მენეჯმენტი. როდესაც მატჩის დასრულებამდე რამდენიმე წუთია დარჩენილი და ანგარიშში საგრძნობლად წინ ხარ, აუცილებელია ტემპი დააგდო, შეტევისთვის განკუთვნილი დრო მაქსიმალურად აითვისო და თამაში მოკლა. მონტენეგროსთან იყო რამდენიმე მომენტი, როდესაც ბოლო წუთებში შეტევაში ბურთი მოვხსენით, მაგრამ იმის მაგივრად რომ პერიმეტრზე გამოგვეტანა და თამაში დაგვეწყნარებინა, პირიქით ვიჩქარეთ, რამაც მეტოქე გუნდს დამატებითი შანსები გაუჩინა. ეს ვფიქრობ ახალგაზრდა კალათბურთელების გამოუცდელობის ბრალია და მისი გამოსწორება ნამდვილად შეიძლება, თუმცა ამაზე ფიქრი აუცილებელია.
მთლიანობაში საქართველოს ნაკრებმა ბოლო ორ ტესტმატჩში ძალიან მაღალი დონის კალათბურთი ითამაშა. რაც ყველაზე მთავარია, თითქმის ყველა კომპონენტში პროგრესი აშკარად გამოჩნდა და ეს იმედისმომცემია. ასეთი თამაშით დარწმუნებული ვარ, რომ მსოფლიო ჩემპიონატზე ჯგუფიდან გასვლა არ გაგვიჭირდება. თუ იმ ხარვეზებსაც გამოვასწორებთ, რაზეც ვისაუბრე, ჩვენი ნაკრების დამარცხება ნებისმიერ გუნდს გაუჭირდება.
საქართველოს ნაკრები ბოლო ამხანაგურ შეხვედრას 22 აგვისტოს, ავსტრალიის ნაკრების წინააღმდეგ ითამაშებს. ამ თამაშში ბევრი რამ გამოჩნდება. ავსტრალიას უძლიერესი შემადგენლობა ჰყავს და მსოფლიოში ერთ- ერთი საუკეთესო გუნდია. მსოფლიოს ჩემპიონატი კი იაპონიაში 25 აგვისტოს დაიწყება. საქართველოს ნაკრები თავის პირველ შეხვედრას 26 აგვისტოს კაბო ვერდეს ნაკრების წინააღმდეგ გამართავს.