საკმაოდ ხანგრძლივი და მძიმე პროცესი გაიარა ქართულმა ფეხბურთმა ქვეყნის დამოუკიდებლობის მოპოვებიდან დღემდე – იყო დრო, როცა ძალიან ბევრი ნიჭიერი ქართველი სპორტსმენი ევროპის უმაღლესი ლიგების გუნდებში თამაშობდა და ყველაფერი სწორი მიმართულებით მიდიოდა, თუმცა პროგრესი და ქართული ტალანტების ევროპულ ფეხბურთში გადინება უეცრად შეწყდა.
ფაქტობრივად, ყველა ნიჭიერი და იმედისმომცემი ქართველი ფეხბურთელი რუსულ პრემიერლიგაში აღმოჩნდა და დაიწყო რეგრესიც. უამრავი სახელისა და გვარის დასახელება შეგვიძლია, რომელთა ნიჭიც, საფეხბურთო უნარ-ჩვევები არაფრით ჩამოუვარდებოდა, როგორც მინიმუმ, საშუალო ევროპელი ფეხბურთელების შესაძლებლობებს, თუმცა ნავსი არ ტყდებოდა – ტრავმები, რუსულ კლუბებთან საკონტრაქტო პრობლემები და ხანგრძლივად მათთან დროის გატარება, მენტალობა, ქართული ფეხბურთის მიმართ ევროპული ბაზრის მხრიდან ინტერესისა და ნდობის გაქრობა; დაუსრულებელ წრეში აღმოვჩნდით და თითქოს წინ არაფერი ჩანდა.
აიღე საგულშემატკივრო ბარათი
დღეს დანამდვილებით შეგვიძლია იმის თქმა, რომ მოჯადოებული წრიდან გავაღწიეთ და ქართული საფეხბურთო ცხოვრება თავიდან ბოლომდე თუ არა, მეტწილად დაუკავშირდა ევროპულს, ხელახლა გაჩნდა ინტერესიც და ნდობაც დროთა განმავლობაში უფრო და უფრო გამომუშავდება. ამ წრის გარღვევაში, პირველ რიგში, თუკი კონკრეტულად ფეხბურთელები უნდა ვახსენოთ, ცხადია, ესენი არიან ხვიჩა კვარაცხელია და გიორგი მამარდაშვილი – პროცესი მათ დაიწყეს:
2021 წლის 7 ივნისს ესპანურმა საფეხბურთო კლუბმა, ვალენსიამ გადაწყვიტა გიორგი მამარდაშვილის იჯარით წამოყვანა თბილისის დინამოდან – სულ რაღაც 2 თვეში ესპანელები მიხვდნენ, რომ მამარდაშვილი აუცილებლად უნდა გამოესყიდათ სრულფასოვნად და ასეც მოიქცნენ. გიორგი დღეს ვალენსიას ერთ-ერთი საკვანძო მოთამაშეა და ლამის ყოველდღე ახალი სტატია თუ ჭორი ვრცელდება, თუ როგორ ინტერესდებიან მისით ევროპული საფეხბურთო გრანდები. ზღაპარსაც კი ჰგავს, თბილისური ლოკომოტივიდან მამარდა უცებ როგორ აღმოჩნდა ლა ლიგაში და როგორ გახდა ჩემპიონატის ერთ-ერთი საუკეთესო მეკარე. სწორედ ასეთი ზღაპარი მოვლენა სჭირდებოდა ჩვენს სტაგნაციას, ყინულის დნობის დაწყებას და ასეც მოხდა.
ხვიჩა კვარაცხელია მამარდას ტრანსფერიდან ერთ წელში, 2022 წლის 1 ივლისს აღმოჩნდა იტალიურ ნაპოლიში – ხვიჩას თავგადასავალიც ბევრი ფაქტორის ერთობლიობისგან შედგება, მისი საფეხბურთო ნიჭი ბევრმა ევროპულმა გრანდმა შეარჩია, ბრძოლაში კი ნეაპოლელებმა გაიმარჯვეს. მერე რაც მოხდა, არა მარტო ჩვენ, არამედ ფეხბურთის სამყაროში უკვე ყველამ იცის – მივიღეთ იტალიის სერია A-ს საუკეთესო ფეხბურთელი და ჩემპიონთა ლიგის საუკეთესო ახალგაზრდა ფეხბურთელი, ხვიჩა კვარაცხელია.
ხვიჩას სატრანსფერო გზა მთლიანი პროცესისთვის სიმბოლური ღირებულებისაც აღმოჩნდა – რუსეთიდან ევროპაში ქართული კლუბის გავლით; მამარდამაც ხომ ევროპა ლიგის შესარჩევ ეტაპზე მოსკოვის დინამოსთან შესანიშნავი პერფორმანსით მიიქცია ესპანური ფეხბურთის ყურადღება.
მანკიერი ციკლი დაირღვა და გზა პირდაპირ ევროპისკენ გაიჭრა, რასაც მალევე ზურიკო დავითაშვილის ფრანგულ ბორდოში ტრანსფერი მოყვა. კვარას მაგალითზე, სერია A-ში ახლად აღზევებულმა ფროზინონემ ჯერ მარცხენა ვინგერი, გიორგი კვერნაძე და შემდეგ მცველი, კოკა გიუნაშვილი დაიმატა. ლუკა ლოჩოშვილი კი კრემონეზეს (რომელიც შარშან სერია A-ში თამაშობდა, წელს კი სერია B-ში დაქვეითდა) შეუცვლელ ცენტრალურ მცველად იქცა.
წლევანდელი სატრანსფერო ფანჯარა განსაკუთრებით წარმატებული აღმოჩნდა ჩვენი საფეხბურთო ტალანტებისთვის: გარდა წინა ორწლიანი კარგი გამოცდილებისა და ამ გამოცდილების ინერციისა, საქართველოს ახალგაზრდულმა ნაკრებმა ევროპის U21 ჩემპიონატის (რომლის თანამასპინძლებიც ჩვენ ვიყავით) ჯგუფურ ეტაპზე ბრწყინვალედ იასპარეზეს, დაამარცხეს უძლიერესი პორტუგალიის U21 ნაკრები და ძალიან ძლიერ ნიდერლანდებისა და ბელგიის U21 ნაკრებებთან ფრე ითამაშეს; ურთულეს ჯგუფში პირველი ადგილიც დაიკავეს, მერე მძიმე ბრძოლაში დავმარცხდით ისრაელთან.
რამაზ სვანაძის შეგირდების შესანიშნავი თამაში ჰაერში არ დარჩა და U21 ნაკრების წევრები წელსვე აღმოჩნდნენ ევროპული კლუბების რადარებზე:
ახალგაზრდული ნაკრების დაცვის უდავო ლიდერი, საბა საზონოვი მოსკოვის დინამოდან ტურინის ტორინოში გადავიდა და სერია A-ს ქართულ ლეგიონს შეემატა;
სერია B-ში გადავიდა U21-ის კიდევ ერთი გამორჩეული მცველი, ივა გელაშვილი, რომელიც სპეციას ღირსებას დაიცავს.
U21-ის ფლანგის მცველები, ირაკლი აზაროვი და გიორგი გოჩოლეიშვილი ევროპის უმაღლესი საკლუბო ტურნირის, ჩემპიონთა ლიგის მუდმივ მონაწილე, დონეცკის შახტარის ფეხბურთელები გახდნენ. მათ აქვთ შანსი, უმაღლეს დონეზე დაამტკიცონ თავიანთი შესაძლებლობები და თანაც ერთმანეთთან შეთამაშებით ძალიან კარგი საქმე გაუკეთონ ეროვნულ ნაკრებს. ორივე მათგანი ხომ ძირითადი შემადგენლობის წევრად მოიაზრება.
სულ ბოლო ინფორმაცია, რომელიც რამდენიმე დღის წინ გავრცელდა, ჟორჟ მიქაუტაძის ამსტერდამის აიაქსში ტრანსფერია – შესანიშნავი ტრადიციის მქონე კლუბი, რომელსაც ძალიან უყვარს ჟორჟისნაირი ცხრიანები, გვახსოვს, მათ შორის ქართველი თავდამსხმელი, შოთა არველაძეც როგორ უყვარდა ამ კლუბს და ორმაგად სასიხარულოა ჩვენთვის ეს ტრანსფერი.
კიდევ ძალიან ბევრი სატრანსფერო სიახლის მოლოდინში ვართ, რადგან კვარას და მამარდას მაგალითებს უამრავი შესანიშნავი მაგალითიც მიემატა, აშკარაა, რომ ევროპულ საფეხბურთო რუკაზე დავბრუნდით შესანიშნავი ტალანტებით – დარწმუნებით შეიძლება იმის თქმა, რომ თითოეული წარმატებული ტრანსფერი პირდაპირ პროპორციულად აისახება ჩვენი ეროვნული ნაკრების წარმატებაზე.
ავტორი: გიორგი ყორღანაშვილი