2023 წლის ივნისის თვეში საქართველოსა და რუმინეთში U21 ევროპის ჩემპიონატი ჩატარდება. შესაბამისად, განსაკუთრებულად ემზადება მასპინძელი საქართველოს ახალგაზრდული ნაკრები, რომელიც ჯგუფში საკვალიფიკაციო ეტაპის გავლის გარეშე მოხვდა. ჩვენი ნაკრების მეტოქეები პორტუგალია, ბელგია და ნიდერლანდები იქნებიან.
ნაკრების მთავარი მწვრთნელი 2021 წლის თებერვლიდან რამაზ სვანიძეა. 2-წლიანი სამუშაო პერიოდის განმავლობაში რამდენიმე მნიშვნელოვანი მოვლენის გახსენება შეიძლება, განსაკუთრებით 7-მატჩიანი წაუგებელი სერია (6 მოგება და 1 ფრე) – ესაა სერია, როცა ისტორიაში პირველად დავამარცხეთ ინგლისის ნაკრები. მერე იყო მცირე 3-მატჩიანი ჩავარდნა, მერე ფრე უკრაინასთან და ამასობაში მოგვიახლოვდა ევროპის ახალგაზრდული ჩემპიონატი და პირველად ვიქნებით რანგით ასეთი ტურნირის თანამასპინძლები.
ბიოგრაფია, როგორც თამაშის სტილი
რამაზ სვანაძის სათამაშო სტილი თუ ფილოსოფია, ძირითადად, მისივე ბიოგრაფიით განისაზღვრება. იგი U21 ნაკრებამდე U19 ნაკრებს წვრთნიდა, შესაბამისად, ჰქონდა შესაძლებლობა ხანგრძლივ პერსპექტივაში გაეთვალა შრომა; ჰქონოდა ფეხბურთელებთან უწყვეტი კავშირი და საქართველოს ახალგაზრდული ნაკრების ბირთვი ჯერ კიდევ თინეიჯერობიდან ნაკრებამდე ყოფილიყო ერთი ქოლგის ქვეშ, ერთ მწვრთნელთან და ერთ ფილოსოფიასთან დაკავშირებული. ასეც გამოვიდა: ფაქტობრივად, 3-წლიანი შენების შედეგად, მივიღეთ მობილური და შეთამაშებული გუნდი.
სისწრაფეები, ფლანგის მცველების აქტიური ჩართულობა, თავდასხმის ხაზის დინამიკური ასვლა-ჩასვლა, მუდმივი პრესინგი, კონტრიერიშები – ანუ ყველაფერი ის, რაც სწრაფი ფეხბურთელებით დაკომპლექტებულ გუნდს შეუძლია. რამაზ სვანაძის სამწვრთნელო ბიოგრაფიამ და ფეხბურთელების ხანგრძლივ დროში გაცნობის შესაძლებლობამ სწორედ ამგვარი გუნდის ჩამოყალიბებას შეუწყო ხელი. ცხადია, არსებობს მსგავსება და ბმა ეროვნულ ნაკრებთანაც, რადგან არსებობს ორ ნაკრებს შორის საერთო ფეხბურთელები და სისტემურობა, ასე რომ გვაკლდა ხოლმე ყოველთვის ყველა ასაკობრივ ნაკრებში.
ჯერ კიდევ U19 ნაკრების მწვრთნელობის დროს ჰქონდა რამაზ სვანაძეს ძალიან მნიშვნელოვანი წარმატება, როცა გუნდმა ევროპის საკვალიფიკაციო ეტაპზე 3 შეხვედრის მოგება მოახერხა და მოიპოვა ელიტ რაუნდში თამაშის უფლება. მაშინ სვანაძის შესაძლებლობების გამოვლენას დიდ ტურნირზე პანდემიამ შეუშალა ხელი, ასპარეზობა გაუქმდა, თუმცა დარჩა გამოცდილება და ინერცია, რომელიც დღემდე მოყვება ნაკრებს.
მნიშვნელოვანი ასპექტები
სვანაძე საქართველოს ახალგაზრდული ნაკრების მთავარ მწვრთნელად დაინიშნა მაშინ, როცა უკვე ვიცოდით, რომ ვიყავით თანამასპინძლები და გარანტირებულად ვითამაშებდით ევროპის ახალგაზრდულ ჩემპიონატზე. შესაბამისად, საინტერესოა, მოკლედ მიმოვიხილოთ ტურნირამდე მოსამზადებელი პერიოდი: უკვე ვახსენეთ წარმატებული და წარუმატებელი მონაკვეთები – 7-მატჩიანი წაუგებელი სერია შეუძლებელია, იყოს შემთხვევითი და ასევე შეუძლებელია, შემთხვევით მოუგო ინგლისის ნებისმიერ ასაკობრივ ნაკრებს, მით უფრო U21-ს. ეს შედეგი კი დადგა იმ სტილისა თუ ფილოსოფიის გათვალისწინების შედეგად, რომელიც შესაბამისი ტაქტიკური სქემით მუშაობს მაღალი დონის წინააღმდეგაც.
იმავე თამაშის 81 წუთის შემდეგ განვითარებული მოვლენების ანალიზით, შეგვიძლია რამაზ სვანაძის გუნდის სისუსტეებზე საუბარიც. გუნდმა 2 გოლი გაუშვა და რომ არა მამარდაშვილი, ვინ იცის, რა როგორ წავიდოდა. როდესაც ამარცხებ ამ დონის ნაკრებს და თამაშის დასრულებამდე 10 წუთია დარჩენილი, გჭირდება ფიზიკური გამძლეობა და გამოცდილება – სწორედ ეს ორი კომპონენტია, რომელიც ყველაზე მეტად ტოვებს უკეთესის იმედს. U21 ნაკრების უმრავლესობას, ბირთვს, გამოცდილება უგროვდება უშუალოდ ნაკრებში თამაშის დროს, საკლუბო ასპარეზზე – ნაკლებად (ცხადია, თუ არ ჩავთვლით მამარდას, კვარას, ჟორჟს და სხვ. ეროვნული ნაკრების წევრებს). საკლუბო დონეზე წარმატება თანადროულად ავითარებს ფიზიკურ და მენტალურ მდგრადობას.
იმავე პრობლემამ იჩინა თავი აწ უკვე წარმატებულიდან წარუმატებელ 3-მატჩიან მონაკვეთში. საილუსტრაციოდ გამოდგება 2022 წლის ნოემბერში ისრაელის ახალგაზრდული ნაკრების წინააღმდეგ გამართული შეხვედრა და მარცხი ანგარიშით 1:2 – ნორმალური და კარგი პირველი ტაიმი, გაცუდებული თერთმეტმეტრიანი, უპირატესობა, თამაშის კონტროლი, თუმცა მეორე ტაიმი და უპირატესობის კარგვა, ტაქტიკური ქაოსი, ისევ გამოუცდელობა და ისევ ფიზიკური კონდიციების წნეხი. გუნდის თამაშის ტემპი აშკარად იჭრება მაშინ, როცა გოლს უშვებს: თამაში სხლტება და მერე დალაგებაც ჭირს. ეს კი გვაფიქრებინებს, რომ ხშირად მთავარი სამუშაო სწორედ ფსიქოლოგიურ მდგომარეობაშია.
უნდა ითქვას, რომ ახალგაზრდული ნაკრები უშანსოდ დამარცხდა ჯგუფის ერთ-ერთ წევრ, პორტუგალიის ახალგაზრდულთან სტუმრად, ამხანაგურ შეხვედრაში – 4:1. თუმცა ეს მარცხი ფსიქოლოგიური თვალსაზრისით, უპირატესად შეიძლება ვაქციოთ და მოულოდნელი იყოს ჩვენი გუნდის მზაობა და რაც მთავარია, მოულოდნელი იყოს შემადგენლობაც. ვინ იცის, რადიკალური სვლები შეიძლება იყოს სწორედ გამარჯვების გასაღები რამაზ სვანაძის გუნდისთვის.
კომუნიკაციის უნარი
უკვე ითქვა, რომ რამაზ სვანაძე U19-დან მალევე გახდა U21-ის მწვრთნელი. შესაბამისად, მან ზუსტად იცის, როგორ ელაპარაკოს ფეხბურთელებს, ვის როგორი დავალება მისცეს და რა ფორმით მიიტანოს მათ საფეხბურთო აზროვნებამდე მცირე თუ საერთო ტაქტიკური სავარჯიშოები. არსებობს 3-წლიანი ბმა, თუმცა შეუძლებელი იქნებოდა ამ ბმის გაჩენა და უწყვეტობის არსებობა, რომ არა რამაზ სვანაძის გამორჩეულად კარგი კომუნიკაციის უნარი.
მარტივად რომ ვთქვათ, რამაზ სვანაძემ იცის ლაპარაკი. ლაპარაკის ცოდნა არანაკლებ საჭირო უნარია, ვიდრე, ზოგადად, მწვრთნელობაა. ლაპარაკი მარცვლავს აზროვნებას და იდეებს, მწვრთნელის თავში არსებულ ჩანაფიქრს აცხადებს. მან ზუსტად იცის, რა და როგორ თქვას ვარჯიშებზე და რა და როგორ თქვას პრესკონფერენციებზე მედიასთან საუბრისას.
უკრაინასთან ამხანაგური მატჩის წინ არც თუ კარგ ფორმაში მყოფმა გიორგი წიტაიშვილმა გამოთქვა სურვილი, ეთამაშა ახალგაზრდულ ნაკრებში. ეს იყო პრაგმატულად და სიმბოლურადაც ძალიან სწორი გადაწყვეტილება ფეხბურთელის მხრიდან. რამაზ სვანაძემ კი ეს ამბავი თავად მოგვიყვა საჯაროდ და თქვა, რომ გიორგი წიტაიშვილი უნდა იყოს მაგალითი – ესაა სწორი დიპლომატიური განცხადება, როცა ახლოვდება უმნიშვნელოვანესი ტურნირი და როცა არსებობს ეროვნულსა და ახალგაზრდულ ნაკრებს შორის რამდენიმე საერთო მოთამაშე, სუპერმოთამაშე.
…
ჯერ არავინ იცის, რა იქნება, როგორ განვითარდება მოვლენები, ვინ იქნება ჯგუფში გამოკვეთილი ფავორიტი, ან იქნება თუ არა საერთოდ. ერთი რამ ცხადია – 21 ივნისიდან დაიწყება ევროპის ახალგაზრდული ჩემპიონატი და ნაკრების თითოეული რგოლის შრომა იქნება გადამწყვეტი.
ავტორი: გიორგი ყორღანაშვილი