თბილისი მასშტაბურ საერთაშორისო გამოფენას მასპინძლობს: ქართული სახვითი ხელოვნების მუზეუმის მე-5 დაბადების დღესთან დაკავშირებით, საქართველოში პირველად გაიხსნა საერთაშორისო გამოფენა – „ბენქსი: ლეგენდის დაბადება,“ კურატორი – სტივ ლაზარიდისი. გამოფენის მხარდამჭერები არიან SOLO X და VISA.
გამოფენა 18 ოქტომბერს გაიხსნა და 4 თვის განმავლობაში გაგრძელდება. ამ პერიოდში სახვითი ხელოვნების სივრცე ბენქსის განვლილ ცხოვრებასა და მისი შემოქმედების გრძელ თავგადასავალს გააცნობს დამთვალიერებელს.
თბილისში ამ სახელოვნებო თავგადასავალს კურატორობას თავად ბენქსის უახლოესი ადამიანი, იდუმალი ქუჩის მხატვრის ნამდვილი მარჯვენა ხელი, სტივ ლაზარიდისი გაუწევს კურატორობას – მან საუკეთესოდ იცის ეს საქმე, იცის, რა ფორმებითა და შინაარსებით გამოხატოს ბენქსის შემოქმედება, მოარგოს და აითვისოს აქამდე უცნობი სივრცე, ამჯერად თბილისის სახვითი ხელოვნების მუზეუმი.
ლაზარიდისი ბენქსის ცხოვრების თანამგზავრი და ყველა პროექტის თანამონაწილეა, შესაბამისად, დიდი წვლილიც მიუძღვის მის საერთაშორისო მასშტაბების ზრდაში, ფართო ასპარეზზე გამოჩენაში. უშუალოდ თბილისში მოწყობილი გამოფენა თანადროულად ბენქსის ნამუშევრებსა და მის კარიერულ გზას მოიცავს დოკუმენტური ფოტოებითა და ამბებით.
თუკი ამ იდუმალი არტისტის მიმართ არსებობს ინტერესი, არ არსებობს უფრო კარგი შესაძლებლობა, ვიდრე სტივ ლაზარიდისის მოსმენაა – ამიტომაც გვიყვება თავად ის ამ გამოფენაზე და, ზოგადად, ბენქსიზეც:
„მე ის 1997 წელს გავიცანი, როცა ფოტოგრაფად ვმუშაობდი ჟურნალ Sleazenation-ში. ბავშვობიდან ძალიან მიყვარდა გრაფიტი, ქუჩის მხატვრობა. ბრისტოლში გავიზარდე და 14 წლის ასაკიდან უამრავი ბენქსის თაობის ქუჩის მხატვარი და მათი ნამუშევრები მინახავს. მძღოლობიდან, ფოტოგრაფობიდან დავიწყე და საბოლოოდ ბენქსის მენეჯერობამდე მოვედი. გადავიღე მისი ერთი ნამუშევარი, შემდეგ მომწერა, ისევ მთხოვა გაყოლა და გადაღება, მომწერა კიდევ ერთხელ და ასე დაიწყო ჩვენი თანამშრომლობა და ურთიერთობა. უდიდესი პატივია, ასეთი არტისტის გვერდით დგომა და თუნდაც მისი ნამუშევრების გადაღება.
ჩემთვის ბენქსი მთელ მსოფლიოში გამორჩეული ხელოვანია, რომელმაც თანამედროვე საშუალებებით გააღწია საერთაშორისო ასპარეზზე – დღეს პლანეტის ნებისმიერ წერტილში იცნობენ მას, როგორც არტისტს. ბენქსის კარიერა მუდმივად განვითარებასა და წინსვლას გულისხმობდა და ადგილი, სადაც დღეს ის დგას, ბევრი შრომისა და ძალიან გრძელი გზის შედეგია – თითქოს ყველა სხვა არტისტს აქვს ტექნიკა, აქვს მასალა, მაგრამ ბენქსის აქვს კიდევ რაღაც სხვა, მასში რაღაც განსაკუთრებულია.
მან თავისი ხანგრძლივი კარიერის განმავლობაში გაყიდა ორი მილიონი წიგნი და მისი ყველაზე ძვირადღირებული ნამუშევარი შეფასდა და გაიყიდა 16,5 მილიონ დოლარად, ხალხს ბენქსი ძალიან უყვარს, თუმცა დღემდე გარკვეული ინსტიტუციები არ აძლევენ იმის საშუალებას, რომ მან საკუთარი ნამუშევრები კედლებზე დაკიდოს, ამიტომაც ჩვენთვის ახლა აქ ყოფნა დიდებულია. მუზეუმები სერიოზულად არც აღგვიქვამდნენ. იყო დრო, როცა ჩვენ საკუთარ ფულს და აბსოლუტურ ძალისხმევას ვდებდით, რომ გამოფენები და პერფორმანსები მოგვეწყო, რომ იმ საქმის კეთება გაგვეგრძელებინა, რაც ყველაზე მეტად გვიყვარდა. არცერთი დიდი და სარფიანი სპონსორი არ მოსულა ჩვენთან კარიერის პირველ ეტაპზე.
ჩემი საქმე ნამდვილად არ არის ბენქსის ხელოვნების ახსნა ან განმარტება – ეს მხოლოდ და მხოლოდ ხელოვნების ნიმუშსა და მის მნახველს შორის კომუნიკაციაა. მილიონი მნახველიც რომ მოვიდეს და ნახოს კონკრეტული ნამუშევარი, გაჩნდება მილიონი განსხვავებული ამბავი ამ კომუნიკაციისა. ჩემი, როგორც კურატორის საქმე რაიმე ახსნა ნამდვილად არაა. მძულს, როცა მოდიან და მეკითხებიან, თუ რას ნიშნავს კონკრეტული ნახატი, რისი თქმა სურდა მხატვარს. ყველას აზრი დამოუკიდებელია და ყველას აზრი არსებობს დამოუკიდებლად – ყველა აზრი მართალია. არ არსებობს მცდარი და მართალი. თანაც მე არასდროს ვიცი, რას ნიშნავს ბენქსის ნამუშევარი, მე არასდროს ვეკითხები ამას არტისტს – მე ჩემი ამბავი მაქვს, ბენქსის თავისი და ჩემი ამბავი ფოტოგრაფიულ ჩარჩოში ექცევა.“
როდესაც სტივ ლაზარიდისი საუბრობს ბენქსიზე, ფაქტობრივად, ის საუბრობს საკუთარ თავზეც – მისი ბიოგრაფია, სამუშაო სივრცე და დრო იმდენად გადაჯაჭვულია ბენქსიზე, რომ მათი ამბები ერთიანდება და საერთო სიბრტყეზე იყრის თავს. და მაინც, რამდენიც არ უნდა ვისაუბროთ ამ დიდებულ ქუჩის მხატვარზე, რამდენი ამბავიც არ უნდა გაიხსენოს თვით ლაზარიდისმაც, ყველაზე მთავარი და საუკეთესო ამბები არტისტის ნამუშევრებია, რომლებიც, როგორც სტივმა გვითხრა, ჩვენს საკუთარ ამბებს შეგვიქმნის.
18 ოქტომბრიდან 4 თვის განმავლობაში სახვითი ხელოვნების მუზეუმში სწორედ ეს ამბები, ეს შესაძლებლობები გამოიფინება მნახველებისთვის – ბენქსი: ლეგენდის დაბადება ერთ არტისტზე მოგვიყვება და ჩვენც საკუთარ მოსაყოლს გაგვიჩენს.