ქართული სახვითი ხელოვნების მუზეუმის 5 წლის იუბილესთან დაკავშირებით, SOLO-ს და Visa-ს მხარდაჭერით მუზეუმი პირველად მასპინძლობს საერთაშორისო გამოფენას – ბენქსი: ლეგენდის დაბადება. გამოფენის კურატორი ცნობილი ფოტოგრაფი სტივ ლაზარიდისი – ესაა მოგზაურობა იდუმალებით მოცული და სახელგანთქმული არტისტის, ბენქსის სამყაროში; ამბავი მისი დაბადებიდან იწყება და გრძელდება დღევანდელობამდე, ანუ ქუჩის მხატვრიდან მსოფლიო ლეგენდამდე.
გამოფენას ქართული სახვითი მუზეუმის მესამე სართული სრულად ეთმობა – სივრცე ათვისებული აქვს სტივ ლაზარიდისის მიერ გადაღებულ ფოტოებსა და ბენქსის ორიგინალ ნამუშევრებს; თითოეულ ოთახს თავისი საერთო კონცეფცია და მინიმალისტური ანოტაცია ახლავს – მთხრობელი თავად სტივ ლაზარიდისია.

გამოფენა 18 ოქტომბერს გაიხსნა და 14 თებერვალს სრულდება – ჯერ კიდევ დარჩა დრო და შესაძლებლობა, ძალიან ახლოს გაიცნოთ ბენქსი, მოისმინოთ და იხილოთ მისი ამბავი და, რაც მთავარია, ორიგინალი ნამუშევრები. უფრო კონკრეტულად, ქვემოთ ავხსნით, თუ რატომ უნდა მოასწროთ და წახვიდეთ ამ გამოფენაზე, სანამ ჯერ კიდევ შეგიძლიათ:
მრავალფეროვნება

მიუხედავად იმისა, რომ ბენქსი, ძირითადად, სახვითი ხელოვნების ერთ ჟანრში, გრაფიტიში მუშაობს, თავად ეს ჟანრი გულისხმობს თავის თავში სრულ თავისუფლებასა და მრავალფეროვნებას. ბენქსის ათვისებული აქვს ლამის ყველა ფორმა თუ შინაარსი, რომელიც ამ ჟანრმა შეიძლება დაიტიოს – თემების ასეთი მრავალფეროვნება („აქცია ომის წინააღმდეგ“; „სიყვარული ჰაერში იგრძნობა“; „სანტას გეტო“ და ა.შ.) ნიშნავს იმას, რომ აუცილებლად ყველა იპოვის მისთვის საინტერესო ოთახსა თუ კედელს, გამოარჩევს ყველა სხვა ნამუშევრისგან.
ფორმა

ბენქსი და, ზოგადად, ბენქსის შემოქმედებითი იდეა არასდროს იმეორებს საკუთარ თავს ფორმაში – სრულიად განსხვავებული და საერთო სურათიდან ამოვარდნილი, ერთი შეხედვით, ექსცენტრიკული გამოხატვის ფორმები აქცევს ამ აქტებს შემოქმედებად; გამოსარჩევია „ძროხების მოხატვა“ – ვიცით, რომ ბენქსი ხშირად იყენებს ცხოველებს (ვირთხები, ტარაკნები, ცხვრები, ღორები) თავისი ნამუშევრებისთვის, ასევე მათ გამოსახულებებს ქუჩის მხატვრობაში, თუმცა საგამოფენო სივრცეში ლაზარიდისის ფოტოებით მოთხრობილი ამბავი, თუ როგორ მოხატა ბენქსიმ ცხოველები, სხვანაირ, უფრო მძაფრ ემოციას აღძრავს. ეს შემოქმედებითი აქტი არაა მხოლოდ მხატვრობა, რაიმეს უცნაურად განხორციელება, არამედ შთაგონებაა, როგორ შეიძლება დაივიწყო ყველა ძველი გამოცდილება და გააკეთო ისე, როგორც თქვენ გინდათ, გათავისუფლდეთ დასწავლილი ფორმებისგან.
პერფორმანსებიდან კი აუცილებლად გამოსაყოფია 2005 წლის მოვლენა, როდესაც ბენქსიმ ბრიტანეთის მუზეუმში შეაპარა ნამუშევარი სახელწოდებით „პეკჰემის ქვა“ (The Peckham Rock) – საგამოფენო სივრცეში ამ პერფორმანსის როგორც ფოტო, ისე ვიდეომასალაა თავმოყრილი.
შინაარსი

ქუჩის მხატვრობა უნდა იცნობდეს ქუჩებს, ქალაქებს, სოციალურ-კულტურულ-პოლიტიკურ სივრცეს – ბექნსის უამრავი ნამუშევარი პირდაპირი რეფლექსიაა რეალობაზე; მისი ნამუშევრების შინაარსი, ძირითადად, ნამდვილი და რეალური პრობლემების ინერციით იქმნება, მაგალითად – „აქცია ომის წინააღმდეგ“ უკავშირდება 2003 წლის 15 თებერვალს მთელ მსოფლიოში კოორდინირებული საპროტესტო აქციებს ერაყის ომში ჩართვის წინააღმდეგ. ლონდონში გამართული მარშისთვის ბენქსიმ გამოიყენა რამდენიმე გამოსახულება: „ბირთვული განიარაღების კამპანიის ჯარისკაცები“ (CND Soldiers), „ბედნიერი ვერტმფრენები“ (Happy Choppers), „ბომბს ჩახუტებული“ (Bomb Hugger), „კბილებდაკრეჭილი სიკვდილი“ (The Grin Reaper). ბევრი მცირე და დიდმასშტაბიანი ნამუშევარი კონკრეტულ დროსა და ეპოქას ეხმიანება, ლაზარიდისის შესანიშნავი ფოტოსერიები ცხადად აშუქებს თითოეულს; ქუჩა საუკეთესო სივრცეა იმისთვის, რომ ამბავი დაიტიოს, შეინახოს.
ორიგინალები

გამოფენის ბოლო, მე-7 ოთახში ბენქსის ორიგინალი ნამუშევრებია – ფოტოამბებიდან სრულიად რეალურ და უფრო ხელშესახებ სამყაროში ხვდები; ქუჩის ნამუშევრების სხვადასხვა ქვეყნის მუზეუმში დროებითი ცოცხალი სტუმრობა მნიშვნელოვანია ქუჩის ხელოვნების განვითარებისთვის: იზრდება ინტერესი და ფართოვდება მასშტაბები; დამთვალიერებლისთვის ფოტოგრაფიული ამბის ბოლოს, ანუ მაშინ, როცა ყველაზე მეტად სჭირდება ხელშესახები და თვალსაჩინო ნაწარმოები, კულმინაციური წრე იკვრება
სათვალთვალო ანგელოზი

ლაზარიდისი ამბობს, რომ ბენქსი არასათანადოდაა დაფასებული, როგორც სკულპტორი. წლების განმავლობაში მან შექმნა არაერთი სკულპტურა, თუმცა ისინი ყოველთვის ექცეოდა მისი სხვა ნამუშევრების ჩრდილში. სწორედ ამიტომაც ბენქსის იმ ორიგინალი ნამუშევრებიდან, რომლის ქართული სახვითი ხელოვნების მუზეუმშია გამოფენილი, უნდა გამოვარჩიოთ „სათვალთვალო ანგელოზი“ – როგორც სკულპტურა და როგორც საერთო კომპოზიცია ერთმნიშვნელოვნად ადასტურებს ლაზარიდისის სიტყვებს. ესაა გამოფენის, ამ ვრცელი ამბის, ფაქტობრივად, ბოლო თავი (ბოლოსწინა ოთახია), სადაც ცენტრში დგას სკულპტურა, ფონს კი მუქი წითელი ნათებით სათვალთვალო კამერები ქმნის. შთამბეჭდავი სანახაობაა და რთულია, სიტყვებით ამ სანახაობის დამარცვლა, ამიტომაც უნდა ესტუმროთ გამოფენას „ბენქსი: ლეგენდის დაბადება“.
ბოლოს გეტყვით იმასაც, რომ ბენქსის გაცნობის შემდეგ, შეგეძლებათ ქართული სახვითი მუზეუმის მეოთხე და მეხუთე სართულებზე ასვლაც, სადაც ქართველი მხატვრებისა და სკულპტორების ნამუშევრებია თავმოყრილი – აუცილებელი პირობაც კია, ჯერ აღმოაჩინოთ ბენქსი და მერე კი მშობლიურ კულტურულ სივრცეშიც იპოვოთ თქვენი არტისტი.
ავტორი: გიორგი ყორღანაშვილი