საქართველოს ბანკი კომაროვის სკოლასთან თანამშრომლობით ახალ პროექტს იწყებს – საქართველოში პირველად ყველაზე მასშტაბური STEM ოლიმპიადა ჩატარდება. ოლიმპიადა მოსწავლეებში STEM მეცნიერებებისა და მომავლის პროფესიების პოპულარიზაციას ისახავს მიზნად. პროექტში მოსწავლეებით დაკომპლექტებული გუნდები სკოლის სახელით იასპარეზებენ, მონაწილეობის შესაძლებლობა კი სხვადასხვა რეგიონის ნებისმიერ სკოლას ექნება.
პროექტის მენეჯერმა, კომაროვის სკოლის ფიზიკის მიმართულების ხელმძღვანელმა, გიორგი ლომიძემ, ინტერვიუში დეტალურად ისაუბრა ოლიმპიადის მნიშვნელობისა და შინაარსის შესახებ, ხოლო მომავალ კონკურსანტებს რჩევებიც გაუზიარა:
პირველ რიგში, რომ გვითხრათ, რა მნიშვნელობისაა ისეთი მასშტაბური პროექტის ჩატარება საქართველოში, როგორიც STEM ოლიმპიადაა?
საქართველოს სკოლებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია STEM განათლების მიმართულებით ხელშეწყობა და სასკოლო საზოგადოების (მოსწავლე, მასწავლებელი) მოტივაციის ამაღლება. მსგავსი ოლიმპიადა კი, რომელიც თავისი მასშტაბითაც და რიგითაც პირველად ტარდება, ხელს შეუწყობს მოსწავლეებისა და მასწავლებლების ინტერესის ზრდას STEM განათლების მიმართულებით. ზოგადად კონკურსები, ოლიმპიადები, ტურნირები მიიჩნევა განათლებისთვის გარე მოტივატორად, რაც მოსწავლეებს შინაგან მოტივაციასაც უჩენს უკეთესი სწავლისთვის. STEM ოლიმპიადა, რომელიც კომაროვის სკოლისა და საქართველოს ბანკის ერთობლივი ორგანიზებით წელს პირველად ტარდება არ არის მხოლოდ კონკურსი, იგი შეიცავს საგანმანათლებლო აქტივობებსაც – ოლიმპიადის მონაწილე გუნდებს პირველ ტურამდე ჯამში 15 კონსულტაცია ჩაუტარდებათ, ფინალისტ გუნდებს კი – 30 კონსულტაცია. აქედან გამომდინარე, ოლიმპიადაში მონაწილე გუნდებისთვის ეს იქნება დიდი გამოცდილება, რაც მომავალში STEM განათლების განვითარების მიმართულებით სკოლებში დიდ „ნაპერწკალს“ გააღვივებს.
ოლიმპიადაში, სადაც მოსწავლეები სკოლის სახელით მიიღებენ მონაწილეობას, საქართველოს მასშტაბით ყველა სკოლას შეუძლია მონაწილეობის მიღება. თუმცა, იმ სკოლებს, სადაც ფიზიკა-მათემატიკა გაძლიერებულად ისწავლება, ჟიური არ შეაფასებს და უბრალოდ კონკურს გარეთ შეეძლებათ ჩართვა. რა იყო ამ გადაწყვეტილების მიღების მიზეზი?
მინდა გითხრათ, რომ არც ფიზიკა – მათემატიკურ სკოლებს დავწყვიტეთ გული და ოლიმპიადის საორგანიზაციო ჯგუფის გადაწყვეტილებით, ამ სკოლებისთვის ოლიმპიადაზე ფაქტობრივად ცალკე კონკურსი იქნება. უფრო მარტივად რომ ვთქვათ, ოლიმპიადაზე გვექნება ორი კონკურსი:
პირველი – სადაც ყველა სკოლა (გარდა ფიზიკა – მათემატიკური სკოლებისა) ერთმანეთს გაუწევს კონკურენციას და იბრძოლებს მთავარი პრიზისთვის; მეორე – სადაც ფიზიკა – მათემატიკური სკოლები გაუწევენ კონკურენციას მხოლოდ ერთმანეთს და იბრძოლებენ სპეციალური პრიზისთვის.
მიზეზი იმისა, რომ ფიზიკა – მათემატიკური სკოლები დანარჩენ სკოლებთან კონკურენციაში ვერ შევლენ არის ის, რომ მოსწავლეები იქნებიან არათანაბარ პირობებში. ჩვენი მიზანი კი საქართველოს მასშტაბით ყველა მოსწავლისთვის შანსის მიცემაა, რომ გამოცადონ საკუთარი შესაძლებლობები STEM – ის მიმართულებით. ახლა, საბოლოოდ ისეთი სიტუაცია გვაქვს, რომ საქართველოს მასშტაბით უკლებლივ ყველა სკოლას შეუძლია STEM ოლიმპიადაში მიიღოს მონაწილეობა.
და რატომ უნდა დაინტერესდნენ ასეთი სკოლები მაინც ოლიმპიადაში მონაწილეობით?
პირველ რიგში იმიტომ, რომ STEM ოლიმპიადის მსგავსი საქართველოში არ ჩატარებულა და ეს იქნება ახალი გამოწვევა. ფიზიკა – მათემატიკური სკოლის მოსწავლეებს ბევრ სხვადასხვა ოლიმპიადაზე აქვთ მონაწილეობა მიღებული, თუმცა ოლიმპიადები ამ სფეროში არის ან მხოლოდ თეორიული სტილის (რომელშიც ცალკეულ საგნებში ამოცანების ამოხსნა უწევთ მოსწავლეებს), ან ექსპერიმენტული (რომელშიც მოსწავლეები მენტორთან ერთად მუშაობენ საბოლოო შედეგის მიღებაზე). STEM ოლიმპიადაზე მენტორს დიდი როლი აქვს, იგი წარმართავს გუნდის მომზადების პროცესს, მაგრამ უშუალოდ ფინალურ ეტაპზე ცოდნის დადასტურება მხოლოდ მოსწავლეებს მოუწევთ და დავალებების შესრულებაში მათ მენტორი ვეღარ დაეხმარება. ამ დროს კი მოსწავლეები STEM სფეროებში მიღებული ცოდნის გარდა ავლენენ კრიტიკული აზროვნების, შემოქმედებითობის, გუნდური მუშაობის, გადაწყვეტილებების მიღებისა და სხვა უნარებს.
გარდა იმისა, რომ ოლიმპიადაში გუნდებად დაკომპლექტებული სკოლის მოსწავლეები იღებენ მონაწილეობას, მათთან ერთად პროექტში ჩართული იქნებიან მასწავლებლებიც. უფრო კონკრეტულად რომ ავხსნათ, რას გულისხმობს მასწავლებლების ჩართულობა და რას სთავაზობთ მათ?
STEM ოლიმპიადაზე გუნდის მენტორობა მასწავლებლებისთვის ნიშნავს დიდ გამოცდილებას. გარდა იმისა, რომ მენტორი ურთიერთობს საკუთარ მოსწავლეებთან და წარმართავს მათი მომზადების პროცესს, გუნდის ხელმძღვანელებს საშუალება ექნებათ კონსულტაციები გაიარონ კომაროვის სკოლის ისეთ პროფესიონალებთან, რომლებსაც ფიზიკის, მათემატიკისა და ინფორმატიკის მიმართულებით საქართველოს ნაკრების წევრების მასწავლებლობის დიდი გამოცდილება აქვთ. ამის გარდა, ფინალში გადასული გუნდების მენტორებს ჩაუტარდებათ 3-თვიანი კონსულტაციების სერია ელექტროინჟინერიის მიმართულებით, arduino-ს დაპროგრამებასა და მისი საშუალებით პროექტების შექმნის მიმართულებით. კონსულტაციებს კი ჩაატარებენ საქართველოს ბანკისა და კომაროვის სკოლის კიდევ ერთი პროექტის „STEM სკოლის“ პროფესიონალი ექსპერტები. საბოლოოდ, ყველა მენტორი მიიღებს დიდ სტიმულსა და გამოცდილებას, რომ მომავალში წარმატებით განაგრძოს STEM სწავლება საკუთარ სკოლებში, ხოლო გამარჯვებული გუნდის მენტორი მიიღებს საჩუქარს საქართველოს ბანკისგან – გუნდთან ერთად გაემგზავრება სასწავლო ექსკურსიაზე ჟენევაში, ბირთვული კვლევების ევროპულ ცენტრში, CERN-ის ამაჩქარებელზე.
რას ურჩევდით იმ სკოლებსა და მოსწავლეებს, რომლებსაც ოლიმპიადაში მონაწილეობა ვერ გადაუწყვეტიათ და თავიანთ შესაძლებლობებში დარწმუნებულები არ არიან?
ოდესღაც ყველაფერს პირველად ვაკეთებთ, ამიტომ თუ აქამდე ოლიმპიადებში მონაწილეობა არ მიგვიღია, არ ნიშნავს, რომ ამან უნდა დაგვაბრკოლოს. როგორც ზემოთ აღვნიშნე, STEM ოლიმპიადა შეიცავს სასწავლო კომპონენტსაც – თან სწავლობ, თან კონკურსში მონაწილეობ. STEM ოლიმპიადაში მონაწილეობა სკოლებისთვის არის შანსი გამოჩნდნენ ასპარეზზე, შეიძინონ გამოცდილება და გამარჯვების შემთხვევაში მიიღონ საქართველოს ბანკის პრიზი – სკოლაში მულტიფუნქციური სივრცე STEM აქტივობების წარსამართად.
და ბოლოს: მაინც რატომ არის STEM განათლება პრიორიტეტული თანამედროვე მსოფლიოში?
პირველ რიგში, ალბათ, იმიტომ, რომ 21-ე საუკუნე ითვლება ტექნოლოგიების ეპოქად. STEM სწავლების სკოლებში შემოტანის იდეა კი დაკავშირებულია სწორედ იმასთან, რომ ადამიანი მოსწავლეობიდანვე მზად იყოს 21-ე საუკუნის კონკურენციისთვის, ისწავლოს როგორც ტექნოლოგიების გამოყენება, ასევე მათი შექმნა. მოსწავლეობიდანვე ჩაუყაროს საფუძველი მულტიფუნქციურ განათლებას, რაც მომავალი პროფესიების ფართო არჩევანს უხსნის გზას.
STEM ოლიმპიადა მოსწავლეებს უნიკალურ შესაძლებლობას აძლევს, ისწავლონ, განვითარდნენ და გამოცადონ თავიანთი ძალები. პროექტში, ფაქტობრივად, მთელი სკოლა იქნება ჩართული, რადგან უნიკალურ გამოცდილებას მიიღებენ თითოეული სკოლის მასწავლებლებიც. ასე რომ, ყველა სკოლამ უნდა გამოიყენოს შანსი და შექმნას გუნდი, რომელიც იბრძოლებს გამარჯვებისთვის. თეორიული ეტაპისთვის სამეცადინო პროგრამები უკვე განთავსებულია სარეგისტრაციო ვებგვერდზე. პრაქტიკული გამოცდილების მიუხედავად, ნებისმიერი სხარტი და შრომისმოყვარე მოსწავლე შეძლებს საუკეთესოდ მოემზადოს სკოლის წარსადგენად. ოლიმპიადაზე გუნდების რეგისტრაცია 3 დეკემბრის ჩათვლით გაგრძელდება.
ოლიმპიადაზე კიდევ დამატებით ინფორმაციას შეგიძლიათ გაეცნოთ აქ. გუნდების დაკომპლექტების ინსტრუქციას კი – აქ.
რეგისტრაცია შეგიძლიათ ამ ბმულზე