მეწარმეობის მიზანი იდეების რეალობად გარდაქმნა და დამატებითი ღირებულების შექმნაა, თუმცა ამისათვის ერთი უმნიშვნელოვანესი რამ არის საჭირო – კაპიტალი. იდეის განსახორციელებლად, სამწუხაროდ, მხოლოდ სურვილი და მონდომება არ არის საკმარისი. ნებისმიერი სახის პროდუქტისა თუ სერვისის შესაქმნელად მატერიალური რესურსების გაღებაა საჭირო, თანაც ხშირად იმაზე გაცილებით მეტი, ვიდრე ამას თავდაპირველად მოელოდით.
მსოფლიოს მასშტაბით ყოველდღიურად ათასობით ახალი სტარტაპი და ბიზნესი იქმნება, მათი უმეტესობა კი არსებობას არასაკმარისი დაფინანსების გამო წყვეტს. ისტორიაში ყველაზე წარმატებული კომპანიებიც კი წლების განმავლობაში სტარტაპის ეტაპზე იყვნენ, ანუ სწრაფად იზრდებოდნენ, თუმცა მოგებაზე გასვლას ვერ ახერხებდნენ. მიუხედავად ასეთი რთული დასაწყისისა, მათ დამფუძნებლებსა და ინვესტორებს იმედი არ დაუკარგავთ და ყველანაირი გზებით შეეცადნენ კომპანიის განვითარებისათვის საჭირო რესურსების მოზიდვას.
დღეს დაფინანსების მოპოვების სტრატეგიებზე და ინვესტიციის მოზიდვის მეთოდებზე ვისაუბრებთ:
პირადი დანაზოგი
სტარტაპების უმეტესობა დამფუძნებლების პირადი დანაზოგების წყალობით იქმნება, ეს შეიძლება იყოს: საბანკო დეპოზიტი, საინვესტიციო პორტფელი ან თუნდაც ყულაბაში შენახული თანხა. მართალია, ეს ყველაზე დაბალრისკიანი მეთოდია, თუმცა პრობლემა ისაა, რომ ბიზნესის დასაწყებად საკმარისი თანხის დაგროვებას დიდი დრო სჭირდება და შეიძლება ამას რამდენიმე წელიწადიც კი დასჭირდეს.
ოჯახი და მეგობრები
დამწყები მეწარმეების ცხოვრებაში მეორე ეტაპი ოჯახის წევრებისა და მეგობრებისთვის დახმარების თხოვნით მიმართვაა. როგორც წესი, ახლობლები სტარტაპერებს შეღავათიანი სესხით ეხმარებიან, თუმცა აქ გასათვალისწინებელი ისაა, რომ ბიზნესის წარუმატებლობის შემთხვევაში, ზარალს არა მარტო თქვენ, არამედ თქვენი საყვარელი ადამიანებიც მიიღებენ, რაც ნამდვილად არ არის ოპტიმალური მეთოდი მაღალრისკიანი ბიზნესის დასაწყებად.
საბანკო სესხი
დაფინანსების მოზიდვის ყველაზე გავრცელებული და აპრობირებული მეთოდი საბანკო სესხია, რომელიც რისკიანობასა და ხელმისაწვდომობას შორის ჯანსაღი ბალანსის დაცვის საშუალებას იძლევა. თეორიულად, ბიზნესის დაწყება და განვითარება მხოლოდ ბანკის დახმარებითაც კი შესაძლებელია, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც გამართული ბიზნესმოდელი გაქვთ.
სახელმწიფო გრანტები
სტარტაპის განვითარებისთვის კრიტიკულად მნიშვნელოვანია ქვეყანაში არსებული სახელმწიფო გრანტებისა და პროგრამების ეფექტიანად გამოყენება. საბედნიეროდ, ამ მიმართულებით საქართველოში აქტიურად მუშაობს ინოვაციების და ტექნოლოგიების სააგენტო (GITA) და და სახელმწიფო პროგრამა „აწარმოე საქართველოში“, რომლებიც ყოველწლიურად უამრავ სტარტაპერსა და მეწარმეს უწევენ დახმარებას.
აქსელერაციის პროგრამები
აწ უკვე შემდგარი სტარტაპებისთვის განვითარების მომდევნო ეტაპი გლობალურ ბაზარზე გასვლა და გამოცდილების გაზიარებაა, სწორედ ამ მიზანს ემსახურება 500 Georgia-ს აქსელერაციის პროგრამა, რომელიც საქართველოს ბანკის, GITA-სა და 500 Global-ის პარტნიორობით იმართება. აღნიშნული პროგრამა სტარტაპერებს გადამზადების ინტენსიური კურსის გავლის და დემო დღეზე პოტენციური ინვესტორების წინაშე ფიჩინგის, ანუ პრეზენტაციის გაკეთების საშუალებას აძლევს.
ინვესტორები
სტარტაპის განვითარების პროცესში ყველაზე საპასუხისმგებლო ეტაპი ინვესტორების მოზიდვას უკავშირდება. როგორც წესი, საწყის ეტაპზე კომპანიებში ინვესტირების სურვილს ისეთი ინვესტორები გამოთქვამენ, რომლებიც მაღალი რისკის გასაწევად არიან მზად, თუმცა სერიოზული ინვესტორების დასაინტერესებლად აუცილებელია გამართული ბიზნესმოდელის არსებობა და პროდუქტის სატესტო ვერსიის ქონა.
უნდა აღინიშნოს, რომ ბანკისგან განსხვავებით, ინვესტორი თანხის გაცემის სანაცვლოდ კომპანიის წილს ითხოვს, შესაბამისად, ინვესტიციის მოზიდვა თითქმის ყოველთვის ავტომატურად გულისხმობს დამფუძნებლების მხრიდან წილის დათმობას.
ვენჩერული ფონდები
საწყისი საინვესტიციო რაუნდების წარმატებით გავლის შემდეგ, სტარტაპები საინვესტიციო ორგანიზაციებს, იგივე ვენჩერულ ფონდებს მიმართავენ, რომელთაც პოტენციურად მილიარდიანი დაფინანსების უზრუნველყოფა და მცირე ზომის სტარტაპის საერთაშორისო კომპანიად ქცევა შეუძლიათ, თუმცა VC-ების რადარზე აღმოსაჩენად სტარტაპს უკვე გავლილი უნდა ჰქონდეს განვითარების გრძელი გზა, რომელიც სირთულეებითა აღსავსე.
სტარტაპის დაფუძნება და ბიზნესის დაწყება მარტივი ნამდვილად არ არის, თუმცა როგორც უკვე თავადაც დარწმუნდებოდით, დაფინანსების მოზიდვის მრავალფეროვან შესაძლებლობებს შორის თქვენთვის ყველაზე ხელსაყრელი მეთოდის პოვნა შესაძლებელია.