ბიზნესის მართვა მრავალ გამოწვევასთან და სირთულესთანაა დაკავშირებული. მუდამ ცვალებადი ეკონომიკური ვითარებისა და კონკურენციის გაძლიერების ფონზე, დამფუძნებლებსა და მენეჯერებს მეტი სიფრთხილის გამოჩენა და გონივრული გადაწყვეტილებების მიღება მართებთ.
საქართველოს ბანკი უწყვეტად განაგრძობს ადგილობრივი ბიზნესის მხარდაჭერას და სწორედ ამიტომ, ბანკმა მასტერკლასების ახალი სერია დაიწყო, რომლის მიზანი ბიზნესსექტორისთვის გამოცდილი ექსპერტების ცოდნის გაზიარებაა. მასტერკლასების სერიის პირველი შეხვედრა გამართა EBIT GROUP-ის დირექტორმა, ვლად ბეჟაშვილმა, რომელმაც დამსწრე საზოგადოებას ფინანსების მართვის ეფექტიანი გზები გააცნო.
სემინარზე არაერთი მნიშვნელოვანი საკითხი იქნა განხილული, მათ შორის იყო:
- ძირითადი შეცდომები, რასაც კომპანიები ფინანსებთან დაკავშირებით უშვებენ
- მოგება ყოველთვის არ ნიშნავს ფულს
- კომპანიის მოგების გაუმჯობესების გზები
- ფულის დათვლა და მართვა ეფექტურად
- როდის არის კომპანია მზად გაფართოებისთვის
განხილვის ერთ-ერთი მთავარი თემა ბიზნესის შემოსავლების და მოგების გაზრდას უკავშირდებოდა. როგორც EBIT GROUP-ის დირექტორმა აღნიშნა, მოგების მაჩვენებლის გასაზრდელად კრიტიკულად მნიშვნელოვანია: ხარჯების ოპტიმიზაცია, რესურსების ეფექტიანად მართვა, თანამედროვე ტექნოლოგიების დანერგვა და ავტომატიზაციის სტრატეგიის გატარება, რაც კომპანიას საოპერაციო ხარჯების შემცირების და მოგების მარჟის გაზრდის საშუალებას მისცემს.
სემინარი, ძირითადად, ფინანსების სწორად განკარგვას უკავშირდებოდა. ხაზი გაესვა ფინანსური აღრიცხვის, ბიუჯეტირების, ფულადი ნაკადების მენეჯმენტისა და აქტივების სწორად განკარგვის მნიშვნელობას. მასტერკლასის ფარგლებში ითქვა ისიც, რომ ფინანსების არასათანადოდ მართვამ, შესაძლოა, ცნობილი და წარმატებული კომპანიაც კი გაკოტრების ზღვარზე მიიყვანოს. კომპანიის მენეჯმენტმა აუცილებლად უნდა დაიცვას ჯანსაღი ბალანსი ხარჯების გაზრდას, რეინვესტირებასა და მოგების განაწილებას შორის, წინააღმდეგ შემთხვევაში, ბიზნესი რთული ვითარებაში შეიძლება აღმოჩნდეს.
ფინანსების სწორად განკარგვა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ქართულ რეალობაში, სადაც განსაკუთრებით მაღალია მცირე და საშუალო ზომის ბიზნესის (SME) წილი. საქმე ისაა, რომ მცირე ბიზნესებს შეცდომის დაშვების ნაკლები უფლება აქვთ, რადგან მსხვილ ბიზნესებს შედარებით მარტივად შეუძლიათ დამატებითი ინვესტიციის ან დაფინანსების მოზიდვა, ვიდრე დამწყებ სტარტაპებს, რომელთაც ბაზარზე ჯერაც არ დაუმკვიდრებიათ თავი.
მასტერკლასის ფარგლებში ყურადღება გამახვილდა მოგებისა და უფულობის პარადოქსზეც. ხშირად ბიზნესის ხელმძღვანელები უცნაური მოცემულობის წინაშე არიან – წლიდან წლამდე ბიზნესი ახერხებს მოგებაზე გასვლას, თუმცა ბიუჯეტში ფული მაინც არ არის. ამ პარადოქსს რამდენიმე ფაქტორი განაპირობებს, მათ შორისაა: მოგების უდიდესი ნაწილის კომპანიის აქციონერებსა და ინვესტორებზე განაწილება, ვალდებულებების მომსახურება, ხარჯების გაზრდა, მუდმივი გაფართოება და რეინვესტირება. შესაძლოა, ერთი შეხედვით, კომპანია მოგებიანი იყოს, თუმცა წლის ბოლოს ის მაინც ვერ ახერხებდეს დამფუძნებლებისთვის ფინანსური სარგებლის მოტანას, რასაც სწორედ ზემოხსენებული ფაქტორები განაპირობებს.
დამსწრე საზოგადოებასთან საუბრისას ვლად ბეჟაშვილმა ყურადღება გაამახვილა კომპანიის გაფართოების სტრატეგიაზეც და აღნიშნა, რომ ზრდა-განვითარება აუცილებელია, თუმცა თავად გაფართოების სტრატეგია სწორ დროს უნდა განხორციელდეს, წინააღმდეგ შემთხვევაში, კომპანიის წარუმატებლობის მიზეზი, შესაძლოა, სწორედ განვითარების მცდელობა გახდეს. საქმე ისაა, რომ ახალ ბაზრებზე შესვლა, საწარმოო შესაძლებლობების გაზრდა, ახალი ფილიალების გახსნა, ახალი პროდუქტის ჩაშვება და ბიზნესის გაფართოება ყოველთვის დაკავშირებულია ხარჯებთან. ხშირად, გაფართოებას თან ახლავს გაუთვალისწინებელი ხარჯები და გამოწვევები. ასევე გასათვალისწინებელია ისიც, რომ კომპანია ყოველთვის მზად უნდა იყოს მოულოდნელი კრიზისისთვის, რისთვისაც „შავი დღის“ ბიუჯეტის არსებობაა საჭირო.
გაფართოების სტრატეგიის განხორციელებისას, დამფუძნებლები ხშირად ივიწყებენ გაუთვალისწინებელ ხარჯებს და იმაზე დიდ რისკზე მიდიან, ვიდრე საჭიროა. ასეთ დროს კომპანია ფინანსურად მოწყვლად მდგომარეობაში ვარდება და ისტორიას არაერთი გაკოტრებული ბიზნესი უნახავს, რომელიც სწორედ გაფართოების ოცნებას შეეწირა. სემინარზე აღინიშნა, რომ გაფართოებისთვის კომპანია სათანადოდ უნდა მოემზადოს და ბიუჯეტში აუცილებლად გათვალისწინებული უნდა იქნეს რისკფაქტორები.
ვლად ბეჟაშვილის მასტერკლასს მონაწილეები ოვაციითა და კმაყოფილებით შეხვდნენ. მართალია, ღონისძიება უკვე დასრულებულია, თუმცა გულს ნუ გაიტეხთ, საქართველოს ბანკი მასტერკლასების სერიას პერიოდულად მართავს, ამიტომ ხელიდან ნუ გაუშვებთ მომდევნო შესაძლებლობას.
თუკი ბიზნესის მენეჯმენტთან, ფინანსების მართვასთან, ბუღალტრული ანგარიშგების მომზადებასთან, თანამედროვე ტექნოლოგიების გამოყენებასთან და მეწარმეობასთან დაკავშირებით ცოდნის გაღრმავება გსურთ, შეგიძლიათ საქართველოს ბანკის მიერ მომზადებულ ონლაინ ბიზნესკურსებს გაეცნოთ, რომელთაც სფეროს ექსპერტები და გამოცდილი პროფესიონალები უძღვებიან.