ნიკა მაჩაიძე – ქართული ელექტრონული მუსიკის პიონერი. დღეს მას ძირითადად ამ სტატუსით მოიხსენიებენ. თუმცა ყოველთვის ასე არ იყო – თავდაპირველად მისი შემოქმედება უმეტესობისთვის სრულიად გაუგებარი იყო, რაც არც არის გასაკვირი. დასავლურ მუსიკალურ ინდუსტრიაში მომხდარი ცვლილებები, ტრენდები თუ ახალი მუსიკალური ჟღერადობები 90-იანი წლების საქართველოში იშვიათად აღწევდა. თუმცა ეს ხელს არ უშლიდა იმ პერიოდის ქართველ ნოვატორებს, რომ ექსპერიმენტებით საკუთარი ხმა მოეძებნათ.
„ბავშვობიდან მშობლებს კლასიკური მუსიკის და ჯაზფესტივალებზე დავყავდი. მაგალითად, ძალიან ცოტამ იცის, რომ 1989 წელს თბილისში ჩამოსული იყო ლეგენდარული Sun Ra თავისი ორკესტრით, რომლებმაც სიგიჟე კონცერტი გამართეს ქართველი აუდიტორიისთვის. მამაჩემი კინოსტუდიაში ხმის ინჟინერი იყო, ამიტომაც დიდი გავლენა ჰქონდა კინომუსიკისაც – ბავშვობა იქ მაქვს გატარებული და შემდეგ გავაცნობიერე, რომ პირველი ლუპებიც იქ შევნიშნე – ხმის ჩაწერისა და მანიპულაციის სურვილიც ამ პერიოდიდან მომყვება. ბავშვობიდან კინომანი ვიყავი, ჩემი უფროსი ძმის გავლენით 80-იან წლებში უამრავ ახალ მუსიკას ვუსმენდი, იქნებოდა ეს ბაბინებზე თუ ფირსაკრავზე.“
SoundForge – ვისაც ეს წარსული ეპოქის აუდიოპროგრამა ახსოვს, მიხვდება, რომ იგი არა მუსიკის შექმნის, არამედ სრულიად სხვა მიზნით გამოიყენებოდა, თუმცა ნიკამ მასში ჩხირკედელაობით მალევე მიაგნო გზებს და ტექნიკებს, რითაც აუდიომანიპულაციით მონახაზების შექმნა შეეძლო.
„მჟავა Message-ის შემდეგ იყო ისევ ექსპერიმენტები, ძალიან ბევრ მუსიკას ვაკეთებდი და ამიტომაც ბევრი რამ ვისწავლე ამ პროცესიდან, უამრავი პროგრამა ვცადე და შემდეგ უკვე შევჯერდი გარკვეულ Software-ზე, რომლის დახმარებითაც მუსიკას დღემდე ვქმნი.“
გოგი ძოძუაშვილთან, მაია და გიო სუმბაძეებთან და ნინო ჩუბინიშვილთან ერთად, „მჟავა Message“-ის ჩანაწერი 1997 წელს გამოვიდა. მცირე რაოდენობის დისკები მეგობრებს დაურიგეს, რაღაც პერიოდი რადიოშიც ტრიალებდა, თუმცა, რა თქმა უნდა, იმ დროს რთული იყო რაიმე სახით აღიარების მიღწევა. რამდენიმე წლის აქტიური სამუშაო პროცესის შემდეგ, ნიკას მუსიკით ევროპაშიც დაინტერესდნენ და საუკუნის მიწურულს პარიზშიც მიიწვიეს.
“ჩემი პირველად ფესტივალზე მოხვედრის შემთხვევა მეტ-ნაკლებად კურიოზული იყო. მეგობარი მუშაობდა საფრანგეთის საელჩოში – ერთხელაც მე და დიმა დადიანს, რომელიც ასევე ელექტრონულ მუსიკას ქმნიდა, გვთხოვა, რომ დისკზე ჩაწერილი კომპოზიციები გამეგზავნა, ვინაიდან Radio France Internationale ელექტრონული მუსიკის ფესტივალს აწყობდა და საქართველოდანაც სურდათ აპლიკაციის მიღება. ამის შემდეგ საკმაო დრო გავიდა, საერთოდ გადამავიწყდა ეს პროცესი. მეილები მომდიოდა, რომლებსაც ვშლიდი, ვინაიდან Spam-ს ჰგავდა და ეწერა რომ რაღაც მოვიგე. ამის შემდეგ ისევ ჩემმა მეგობარმა დამირეკა და მეილის გახსნა მთხოვა, აღმოჩნდა რომ გრანპრი ავიღე და მალევე წავედი პარიზში ფესტივალზე, სადაც რამდენიმე კლუბში დავუკარი – ეს იყო ჩემი პირველი გასვლა, 1999 წელს.
ამის შემდეგ იყო რამდენიმე აქტიური გასვლა ევროპაში, მუსიკის შექმნა მოდის ჩვენებისთვის, თეატრისთვის. GOSLAB-ის კოლექტივმა უფრო ჩამოყალიბებული სახე მიიღო. ამ მეგობრების წრემ ქვეყანა ახალი სახელოვნებო იდეებით მოამარაგა, როგორც მუსიკაში, ისე ხელოვნების სხვა დისციპლინებში. მალევე კი ნიკას პირველი ალბომის გამოშვების დროც დადგა, რომელიც სრულიად პერსონალურ კომპიუტერზე შეიქმნა – მუსიკოსი სამუშაო პროცესში დღემდე არ სწყალობს განსხვავებულ გაჯეტებს და მოწყობილობებს.
„პირველი ალბომი 2002 წელს გამოვიდა – ფესტივალის შემდეგ მცდელობა არ მქონია, რომ კომპოზიციები შემეკრა და ერთიანად გამომეშვა ან სადმე გამეგზავნა. ჩემს მეგობრებს ბერლინში სახლის წვეულებაზე ჰქონდათ ჩართული ჩემი ერთ-ერთი ტრეკი, სადაც ასევე WMF Records-ის წარმომადგენლებიც იყვნენ. მოეწონათ მუსიკა – კლუბიც ჰქონდათ და დამიძახეს დასაკრავად, რის შემდეგაც მათ ლეიბლზე ალბომის გამოშვება შემომთავაზეს.
საინტერესოა მუსიკოსის შემოქმედებითი სახელის, Nikakoi-ს წარმოშობის ისტორიაც. როგორც სხვა ბევრი რამ, აღმოჩნდა რომ ესეც შემთხვევითობის დამსახურებაა.
„თეა ჯორჯაძე, მეგობარი არტისტი ჩემთვის ელ-ფოსტის შექმნას ცდილობდა, რამდენიმე მცდელობის და დაკავებული სახელის შემდეგ, მითხრა მოდი Nikakoi ვცადოთო და გამოვიდა. ასე შემრჩა ეს სახელი, რომელიც შემდგომში უკვე ალბომის გამოშვების დროს გამოვიყენე.“
2003 წელს მისი მეორე ალბომის დროც დადგა – „შენтыmental“ იგივე ლეიბლზე გამოიცა. ამ დროს მის ცხოვრებაში უკვე ჭარბად იყო ბრიტანული ელექტრონული მუსიკის გავლენა, თუმცა შთაგონებისთვის კვლავ მნიშვნელოვანი რჩებოდა მისი ბავშვობის წლები და გამოცდილებები.
„ბავშვობიდან ყოველთვის სხვადასხვა სახის მუსიკას ვუსმენდი, ასე რომ, არასდროს მქონია ის განცდა, რომ რაიმე მხოლოდ ერთმა მუსიკალურმა მიმდინარეობამ მომცა შთაგონება. რა თქმა უნდა, ამ პერიოდის მუსიკაზე დიდი ზემოქმედება მოახდინა Warp Records-ზე გამოსულმა პროდუქციამ, თუმცა ამავე ალბომში ბაროკოდან დაწყებული კინომუსიკითა და მინიმალისტებით გაგრძელებული, ყველაფრის გავლენაა. ახალი მუსიკა ძირითადად ევროპიდან მეგობრებს ჩამოჰქონდათ და ასე ვეცნობოდი, 1999 წელს კი პარიზიდან მეც უამრავი დისკი ჩამოვიტანე.“
სახელიდან გამომდინარე, რა თქმა უნდა, ვერ ავცდებით ამ ალბომში შესული კომპოზიციების ჟღერადობას და ზოგად განწყობას, რომელიც სენტიმენტალიზმის ელფერს ატარებს როგორც ქართული, ასევე ევროპული და აზიური ხასიათით.
„საერთოდ სენტიმენტალიზმი ძალიან მნიშვნელოვანია ჩემთვის. როგორც აქ დაბადებული და მცხოვრები ადამიანის, კონკრეტულად ქართული სენტიმენტალიზმი ჩემი ნაწილია. შეიძლება ეს შრე ვინმეს აღიზიანებდეს, თუმცა ჩემთვის პირიქით მოქმედებს და ჩანს კიდეც ჩემს მუსიკაში. ქართული ჩემს მუსიკას ძალიან ბევრი რამე აქვს. შეიძლება აშკარად არ ჩანდეს, თუმცა ხშირად რიტმული ნახაზიც კი ქართული აქვს, მაგალითად ტრეკში „Something’s Moving in My Liquid“. ამაზე ხშირად არ ვფიქრობ, მაგრამ შექმნის პროცესში თავისთავად გამოდის – რა თქმა უნდა, აქაც ზღვრის დაცვაა საჭირო.“
ალბომი 17 კომპოზიციისგან შედგება და 1 საათზე მეტს გრძელდება – მელოდიური მონახაზებიდან, აქტიური რიტმული ჩანართებით და ნოსტალგიური მომენტებით გაგრძელებული – მიუხედავად მისი აბსტრაქტული ჟღერადობისა, მუსიკა აქ ძალზედ ემოციურია.
„ალბომის ნაწილი გამოშვებამდე რამდენიმე წლით ადრე შეიქმნა, მეორე ნაწილი კი კონკრეტულად ამ ალბომისთვის ჩავწერე. გავუგზავნე ჩემს დას, სალომე მაჩაიძეს ბერლინში, რომელმაც ვიზუალური გაფორმება გააკეთა, შემდეგ კი სრული დიზაინი თამუნა ქარუმიძემ შექმნა. ჩემი საყვარელი კომპოზიცია ალბათ მაინც Shentimental-ია, ვინაიდან სპონტანურად მომიწია მისი ჩაწერა. უცებ გავაკეთე ეს მარტივი მოტივი და მივხვდი რომ სიმღერა უნდა იყოს – რატომღაც იმ მომენტშივე გადავწყვიტე რომ მაიაკოვსკის ამ ლექსზე უნდა ყოფილიყო.
21 წლის შემდეგ, საქართველოს ბანკის მხარდაჭერით „ქართული მუსიკალური მემკვიდრეობის“ ლეიბლზე Nikakoi-ის ალბომი “შენтыmental“ ორმაგ ფირფიტაზე გამოვიდა. ეს ჩანაწერი დღემდე რჩება ქართული ელექტრონული მუსიკის მარგალიტად და უამრავი ახალგაზრდა მუსიკოსის ინსპირაციის წყაროდ.
„რაც უფრო დრო გადის, მეტად მომწონს ჩემი ძველი მუსიკა და მასთან იმ უფრო დიდ კავშირს ვგრძნობ.“