დათო რაქვიაშვილი: სათავგადასავლო ტურიზმი ერთ-ერთი ყველაზე დინამიკური ინდუსტრიაა. მით უმეტეს იზრდება მისი ღირებულება კოვიდის ფონზე, როცა უფრო და უფრო მეტი ადამიანი მოგზაურობს მცირე ჯგუფებში, ბუნებაში. უკვე წლებია, ჩვენ ვცდილობთ, საქართველო საერთაშორისო არენაზე წარვადგინოთ, როგორც საოცარი ბუნების მქონე ქვეყანა, სადაც დაუვიწყარი თავგადასავლების მოწყობაა შესაძლებელი. ასე ქვეყნის პოზიციონირებაში ბუნება ხელს ნამდვილად გვიწყობს — გვაქვს სხვადასხვა სირთულის მწვერვალებიც, სწრაფი მდინარეებიც, ვრცელი და ღრმა ქვაბულებიც… თუმცა, კარგი სიახლე ისაა, რომ საქართველოს ასე პოზიციონირების საფუძველი კიდევ უფრო გამყარდა — საქართველოს სამთო გამყოლთა ასოციაცია (GMGA სამთო გამყოლთა ასოციაციების საერთაშორისო ფედერაციის (IFMGA წევრი გახდა და ბუნებრივი პოტენციალი ახლა უკვე გამყარდა მეორე საკვანძო კომპონენტით, რის გარეშეც წარმოუდგენელია ხარისხიანი სათავგადასავლო ტურიზმი. ესაა პროფესიონალი გამყოლი, რომელსაც, საერთაშორისო ფედერაციაში გაწევრიანების შემდეგ, უკვე „საერთაშორისო სამთო გამყოლის“ სტატუსი ენიჭება. სათავგადასავლო ტურიზმის სკოლას, რომელიც განათლების სამინისტროს, მთის კურორტების კომპანიის და საქართველოს სამთო გამყოლთა ასოციაციის დაფუძნებულია, უკვე ოცდაათი საერთაშორისო სერტიფიცირელი კურსდამთავრებული ჰყავს. უკვე ოცდაათივე მათგანს შეუძლია ქსელში გაწევრიანებულ ნებისმიერ ქვეყანაში იმოგზაუროს თავის ქართველ ჯგუფთან ერთად, ასევე, მიიღოს მონაწილეობა საერთაშორისო სემინარებში, აიმაღლოს კვალიფიკაცია, უკან სულ სხვა პროფესიული მიღწევებითა და გამოცდილებით დაბრუნდეს.
ია თაბაგარი: ეს ახალი მოცემულობა საქმეს უადვილებს ბიზნესსაც. დიდი კომპანიები ნელ-ნელა აღარ იგრძნობენ იმის საჭიროებას, რომ თავიანთი მინი–სკოლებივით სასწავლო ცენტრები მოაწყონ კომპანიის შიგნით. ამაზე უკვე ჩვენი საერთაშორისო სტატუსის მქონე სკოლა ზრუნავს და ზრუნავს ხარისხიანად. ამიტომ თვითონ ბიზნესისთვისაც ყველაზე მთავარი ამ ეტაპზე არის ზუსტად ადამიანური რესურსი — სათავგადასავლო ტურიზმში კარგი განათლებითა და გამოცდილებით გამორჩეულ პროფესიონალთა რიცხვის გაზრდა.
დავით რაქვიაშვილი: სკოლაში უკვე გავაერთიანეთ სამი მსხვილი მიმართულება: სადიპლომო პროგრამები, მოკლევადიანი სასერტიფიკატო პროგრამები და სკოლის ასაკის მოსწავლეებისთვის პროფესიულ განათლებაში შესასვლელი მოსამზადებელი კურსები. თითოეულ ამ მიმართულებას სჭირდება ძლიერი ენერგეტიკისა და მოტივაციის მქონე, მცოდნე და უშიშარი ლიდერები, ვინც პირადი მაგალითით და სწორი კომუნიკაციით დააინტერესებს და მოიზიდავს ახალგაზრდა თაობას ამ აქტივობებისთვის. საჭიროა რეგიონებში სიარული, ახსნა იმისა, თუ რას ნიშნავს სამთო გამყოლი, რას ნიშნავს საერთაშორისო სერტიფიკატი და ხარისხიანი განათლებით მიღებული განვითარების პოტენციალი; დაინტერესება ისე, რომ თავად გაუჩნდეთ ამ საქმის სიყვარული — დაინახონ, რომ შეუძლიათ, საყვარელი საქმე თავიანთ სოფლებში, დაბებში და ქალაქებშიც ჰქონდეთ. გამყოლის საქმიანობა, მაღალი ეკონომიკური სარგებლის გარდა, კულტურულ და სოციალურ ინტეგრაციასაც უწყობს ხელს. სხვადასხვა ქვეყნის, ერის, კულტურის, ტრადიციის ადამიანებთან ურთიერთობა ამდიდრებს და აფართოებს ახალგაზრდა ადამიანების მსოფლხედვას. გამყოლობა პიროვნული განვითარების თვალსაზრისით, უაღრესად მნიშვნელოვან უნარებს სძენს ადამიანს — რისკების მართვას, ლოჯისტიკას, სხვა ადამიანებზე და ბუნებაზე ზრუნვას ასწავლის მას. ასწავლის, რომ უსაფრთხოებაა უმნიშვნელოვანესი. ეს უნარ-ჩვევები ადამიანს გამოადგება ყველაფერში — ბიზნესში, საზოგადოებრივ თუ პოლიტიკურ აქტივობებში და ა.შ.
ამ სფეროს 30-წლიანი ისტორია გვაძლევს იმის ფუფუნებას, რომ თვალნათლივ დავინახოთ, როგორი ზეგავლენა აქვს ადამიანებზე სათავგადასავლო აქტივობებში ჩართვას — ათობით წარმატებული ახალგაზრდა უდიდესი მოტივატორია. სხვათა შორის, ამ მხრივ, ძალიან კარგად მიდის საქმე სვანეთში. ცოტ-ცოტა ინვესტიციას თავადვე დებენ თავიანთ კუთხეში, შესაბამისად, ახალი თაობის ახალგაზრდებიც უკვე ჩვეულებრივ ხდებიან თხილამურების ინსტრუქტორები, მაშველები, სამთო გამყოლები, მუშაობენ საბაგიროებზე. ეს პროცესი უნდა გახდეს მასობრივად გადამდები რეგიონებისთვის.
ია თაბაგარი: ჩვენ ველოდებით პოსტკოვიდურ ტურიზმს, რომელიც, სავარაუდოდ, მყარად დადგება ფეხზე და ეს ნაკადი, რომელიც სათავგადასავლო ტურიზმის სკოლამ აღზარდა, სულ დაკავებული იქნება. ამიტომ მგონია, რომ ჩვენ უფრო სხვა რეალობით შევალთ 2022-23 წლების სეზონში. უნდა ვთქვათ ისიც, რომ თვითონ ტურისტული პროდუქტიც შეიცვალა — იმგვარ რა ღაცებს ეძებენ და ათვალიერებენ საქართველოში, რაზეც მანამდე არ იყო მოთხოვნა — უნიკალური შენობა თბილისის ზღვაზე, ძველი მოზაიკები, საბაგიროთი ასვლა რომელიღაც ნაკლებად ცნობილ მთაზე და თვალწარმტაცი ხედით ტკბობა. უკვე იზრდება მოთხოვნა რეგიონებზე, სადაც ეგულებათ კანიონები, სალაშქრო ბილიკები, სათხილამურო ტრასები, არა მხოლოდ დიდი, არამედ პატარა, კომფორტული ეთნო-სასტუმროები. საქართველოს მთების ფოტოები, ბლოგ-პოსტები მათზე, რაც ბოლო პერიოდში ჩნდება სხვადასხვა სოციალურ ქსელში, ამ მასშტაბით მანამდე არ ყოფილა. თეთნულდზე ამდენ ხალხს არასდროს უვლია, ოქტომბერში, ნოემბერშიც დადიან თრექინგ ტურებზე, სათხილამურო სეზონსა და თავგადასავლებს არ აცდენენ. თვითონ ქართველებმაც დაიწყეს მოგზაურობა და ეს ძალიან დიდი ცვლილებები ჩვენს თვალწინ ხდება. რეგიონებში მცხოვრები ახალგაზრდების დაინტერესება იყო ჩვენი მიზანი, როცა კამპანია წამოვიწყეთ და მოვუწოდეთ — „გახდი გამყოლი“.
დავით რაქვიაშვილი: ამ პროექტის კულმინაცია იქნება გამყოლთა მარათონი — სათავგადასავლო უნარების დემონსტრირება გოგონებისა და ბიჭებისგან შემდგარი გუნდების მიერ. ეს მარათონი, დევიზით „მთა-მთა“, ქართული ნოუ-ჰაუ გახლავთ. მომავალში მსოფლიო უნარების კონკურსში გვინდა მისი შეტანა ცალკე დისციპლინად. თავად ღონისძიება კი ქვეყანაში სათავგადასავლო ტურიზმის და პროფესიული განათლების წარმოსაჩენად ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული მოვლენა იქნება.
ორ-სამ წელიწადში ამოქმედდება დუშეთის საერთაშორისო ტურიზმის სკოლა–კამპუსიც, სადაც მეცხრე კლასის დამთავრების შემდეგ სამასამდე ბავშვს ვუმასპინძლებთ რეგიონებიდან და ინტეგრირებულ მოდულებთან ერთად შევასწავლით სათავგადასავლო ტურიზმის და სტუმარმასპინძლობის ყველაზე მოთხოვნად პროფესიულ უნარებს. ეს პროექტი უნიკალური შესაძლებლობა იქნება იმ ახალგაზრდა თაობის პროფესიული და პიროვნული განვითარებისთვის, რომელიც სათავგადასავლო ტურიზმში ჩართულ რეგიონებში ცხოვრობენ. დღეს ახალგაზრდების უმეტესობას ჯერ კიდევ ობიექტურად არ გააჩნია იმ უპერსპექტივობის ალტერნატივა, რაც მათ დასახლებებში იგრძნობა — უმუშევრობა, არაკვალიფიციური სამუშაოს საძიებლად ქალაქში წასვლა, და ა.შ. ამ სკოლას ექნება მისია, ბავშვებს ალტერნატივა მისცეს, განვითარების, რეალიზების გზა დაანახოს. წელიწადში სამასი ბავშვის ამ გზაზე დაყენება, მგონია, რომ უკვე ეროვნული მასშტაბის ზეგავლენას მოახდენს.
სათავგადასავლო ტურიზმის სივრცე ე. წ. უშენ ზონაა — თავგადასავალი იწყება იქ, სადაც დამთავრდა ასფალტისა თუ ბეტონის გზა, საბაგირო, ყველანაირი ინფრასტრუქტურა. იქ იწყება სულ სხვა სამყარო, სხვა მასშტაბის, სხვა ესთეტიკის, სხვა წესებითა და პრინციპებით. ამ სამყაროს თავისი მასპინძლები, მეგზურები ჰყავს, ისინი გატარებენ ბილიკებით, ველოსიპედებით, თოკებით, ღამეს გათევინებენ ქოხებში, კარვებში, გიყვებიან ამბებს და გაცნობენ კულტურულ კონტექსტს. ზრუნავენ საფრთხის მინიმიზაციაზე, საჭიროების შემთხვევაში უძღვებიან სამაშველო ოპერაციებს. სათავგადასავლო სივრცეში ტურისტული მომსახურების ხარისხი და უსაფრთხოება სწორედ გამყოლების კვალიფიკაციას ეფუძნება. ქვეყანა, რომელსაც სათავგადასავლო ტურიზმის განვითარებისკენ აქვს სწორება, დგას ამ კვალიფიკაციის მქონე ახალგაზრდებზე — სამთო, საფეხმავლო, სათხილამურო გამყოლებზე, ჯომარდობის, საცხენოსნო და სხვა სათავგადასავლო ტურიზმის სპეციალისტებზე — ყველა ერთად ძალიან დიდი და პერსპექტიული ძალაა.
ავტორი: თამარ კვინიკაძე
მომზადებულია ტურიზმის ანალიტიკოსთან და მკვლევარ-ეთნოლოგთან, ია თაბაგართან და სათავგადასავლო ტურიზმის სკოლის დამფუძნებელთან, დათო რაქვიაშვილთან საუბრის მიხედვით
