ზაფხული დაუვიწყარი მოგონებების შექმნის სეზონია — ისეთი მოგონებებისა, წლების შემდეგაც რომ ღიმილით გაიხსენებ. სწორედ ასეთი დასამახსოვრებელი მომენტებისთვის არსებობს თაკარა — ექსპერიმენტული სივრცე ღია ცის ქვეშ, რომელიც ერთწლიანი პაუზის შემდეგ მაყურებელს უბრუნდება და სუხიშვილების გამორჩეულ საზაფხულო პროგრამას სთავაზობს.
დატვირთული და წარმატებული სეზონის შემდეგ, სუხიშვილები ერთგულ გულშემატკივარს მაინც არ ტოვებენ და 6 ივლისიდან 6 აგვისტოს ჩათვლით დაბა ნაფეტვრებში არნახული გამოცდილების გასაზიარებლად ეპატიჟებიან. დაუვიწყარი შთაბეჭდილებები კი ანსამბლის მაყურებლისთვის უცხო არ უნდა იყოს — სუხიშვილების უკვე სამი თაობა ხომ ათწლეულებია, ანშლაგებით ატარებს კონცერტებს მთელ მსოფლიოში.
ცეკვა, როგორც ეროვნული საგანძური
ქართულ ეროვნულ ბალეტს, რომელსაც უფრო ხშირად სუხიშვილების სახელით მოვიხსენიებთ ხოლმე, 78-წლიანი ისტორია აქვს. ანსამბლი მოღვაწეობდა და ქართული კულტურის პოპულარიზაციას ეწეოდა რთულ პერიოდებში — საბჭოთა რეჟიმის, ცივი ომისა და ქვეყანაში შექმნილი სოციოეკონომიკური კრიზისის დროსაც კი. ამ ხნის განმავლობაში, ოჯახური წამოწყება სახელმწიფო ანსამბლად და თანამედროვე ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილად იქცა.
სუხიშვილების ანსამბლი 1945 წელს, მეორე მსოფლიო ომის დასრულებიდან მცირე ხანშივე დააარსეს ილიკო სუხიშვილმა და ნინო რამიშვილმა. წყვილი ერთმანეთს ორი ათწლეულით ადრე, ოპერის თეატრში გამართულ წარმოდგენაზე შეხვდა. ისინი ქართული ცეკვის გაცოცხლების იდეამ გააერთიანა. მანამდე ხომ ქართული ცეკვა დიდწილად სახალხო ზეიმებზე, არაფორმალურ გარემოში სრულდებოდა და არც ორგანიზებული ფორმა ჰქონდა.
ილიკო სუხიშვილმა, რომელიც წარმოშობით ქართლიდან იყო, სოფლებში ნანახი, თაობიდან თაობამდე გადაცემული ცეკვები გარდასახა. ამ საქმეს იგი განსაკუთრებული სიფრთხილით ეკიდებოდა — ცდილობდა, სიახლე ისე შემოეტანა, რომ ტრადიციასა და ქართული ცეკვის თავისებურებებთან კავშირი არ დაეკარგა.
ინოვაციის დანერგვაში დიდი როლი შეასრულა ნინო რამიშვილმა, რომელიც მანამდე კლასიკურ ბალეტს ცეკვავდა. ახალჩამოყალიბებულ ანსამბლში კი სწორედ ამ ორი მიმართულების ელემენტები გაერთიანდა — ფოლკლორული ცეკვისა და ბალეტის. მუსიკის ტემპი აჩქარდა, ცეკვა კი უფრო რიტმული და სანახაობრივი გახდა. ასე შეიქმნა ტრადიციული ქართული ცეკვების ახლებური ფორმა, რომელსაც დღეს ჩვენ ვიცნობთ.
მსოფლიო აღიარება
აღსანიშნავია, რომ ილიკო სუხიშვილისა და ნინო რამიშვილის შექმნილი ანსამბლის წარმატება ქვეყნის ფარგლებს გასცდა და ქართულმა ცეკვამ მსოფლიოს უდიდესი სცენები დაიპყრო. მხედველობიდან არ უნდა გამოგვრჩეს ის ფაქტიც, რომ ეს საბჭოთა პერიოდში ხდებოდა — მაშინ, როცა ინდივიდუალიზმისა და ეროვნულობის გამოხატულებები რეჟიმს განსაკუთრებით აშფოთებდა.
ამის მიუხედავად, ქართველი მოცეკვავეები რეკორდს რეკორდზე ამყარებდნენ და გაუგონარ პრეცედენტებს ქმნიდნენ. თუნდაც მხოლოდ ის რად ღირს, რომ სუხიშვილები პირველი და ამ დრომდე ერთადერთი ფოლკლორული ანსამბლია, რომელიც ლა-სკალაში წარდგა მაყურებლის წინაშე. მილანის ამ პრესტიჟულ დარბაზში გამართული კონცერტი სხვა რამითაცაა გამორჩეული — სუხიშვილებმა ენრიკო კარუზოს რეკორდი მოხსნეს, რადგან კონცერტის შემდეგ სცენაზე ფარდა 14-ჯერ აიწია.
ამას გარდა, აშშ-ში სუხიშვილების გამოსვლა ბროდვეიზე ორჯერ დაასახელეს საუკეთესო წარმოდგენად. სცენაზე გამართული სანახაობის მიღმა კი, სუხიშვილები სხვადასხვა ქვეყანაში ტრენდსაც ამკვიდრებდნენ; მაგალითად, საფრანგეთში მოწყობილი ტურნეს შემდეგ, მაღალყელიან ჩექმებსა და ფაფახის მაგვარ ქუდებზე მოთხოვნა გაიზარდა, ივ სენ-ლორანის კოლექციაში კი ბაფთად შეკრული ზოლიანი ქამრები გამოჩნდა, რომლებიც დღემდე პოპულარული რჩება. სხვათა შორის, პარიზში ანსამბლის გამართულ პირველ კონცერტზე დასწრების მსურველი იმდენი იყო, რომ რიგი სამ კვარტალზე გადაჭიმულიყო.
ინოვაცია, როგორც წარმატების საიდუმლო
აღიარება ერთია, მაგრამ მსოფლიოში ძნელად თუ მოიძებნება ანსამბლი, რომლის პოპულარობა ათწლეულებია, არ განელებულა. სუხიშვილების „წარმატების საიდუმლო“ კი ტრადიციასთან შერწყმული ინოვაციაა. ასე იყო შექმნის დღიდანვე. ანსამბლი სიახლეებს არ უშინდება და ცდილობს, მათი აქტიური დანერგვით სანახაობა საინტერესო იყოს ახალი თაობებისთვისაც. ნინო რამიშვილს მიაჩნდა, რომ ანსამბლი „ცოცხალი ორგანიზმია“, და არა „მუზეუმი“. სწორედ ამიტომ, სუხიშვილების განვითარებაზე მისი ყველა წევრი ზრუნავდა. ყოფილი მოცეკვავეები იხსენებენ, რომ ილიკო სუხიშვილი მათ აჯილდოებდა კიდეც, თუკი ახალ და საინტერესო ილეთებს წარუდგენდნენ.
თუმცა, ცეკვა მხოლოდ ილეთები არაა — სანახაობრივი წარმოდგენისთვის არანაკლებ მნიშვნელოვანია კოსტიუმები. ამ მიმართულებით სუხიშვილებზე თავდაპირველად სოლიკო ვირსალაძე ზრუნავდა, დღეს კი მოცეკვავეების ჩაცმულობა ნინო სუხიშვილს აბარია. სხვათა შორის, ნინო თავდაპირველად სოლიკოს ასისტენტიც იყო, ამიტომ, სიახლეების მიუხედავად, ანსამბლის ვიზუალური იდენტობა არ შეცვლილა; ეს არის ნატურალური ქსოვილებითა და სხვადასხვა ტექნიკით — ქარგვით, ფერწერით, აპლიკაციით, მეტალითა და ძვირფასი ქვებით — გაფორმებული კოსტიუმები, რომლებიც მაყურებლის ყურადღებას უმალ იქცევენ.
აღსანიშნავია ისიც, რომ ქართული ნაციონალური ბალეტი აქტიურადაა დაკავებული საქველმოქმედო საქმიანობითაც და საგანგებოდ ამ მიზნით თენგიზ სუხიშვილის სახელობის ფონდიც კი აქვს ჩამოყალიბებული.
სუხიშვილები თაკარაზე — რა გელოდებათ ნაფეტვრებში
თაკარა სწორედ იმას მოწმობს, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია სიახლე სუხიშვილებისთვის. ეს სივრცე ღია ცის ქვეშ კოვიდპანდემიის პერიოდში ილიკო სუხიშვილის იდეითა და ინიციატივით გაიხსნა, რაც კრიზისულ პერიოდში დიდად დაეხმარა ანსამბლსაც და კულტურასაც. მას შემდეგ, ქართული ნაციონალური ბალეტის მოცეკვავეები ამ სცენაზე ყოველ ზაფხულს მასპინძლობენ მაყურებელს. გამონაკლისი მხოლოდ გასული წელი იყო, რადგან სივრცეს განახლება სჭირდებოდა, რაც სუხიშვილებმა საქართველოს ბანკთან პარტნიორობის ფარგლებში მოახერხა კიდეც – საქართველოს ბანკი სუხიშვილების გენერალური პარტნიორია.
წლევანდელი წარმოდგენა კი ტრადიციულად დაუვიწყარი იქნება. კარგად ნაცნობ ცეკვებთან ერთად თაკარაზე, როგორც წესი, მთელი წლის განმავლობაში შექმნილი და დაგროვებული სიახლეები, ექსპერიმენტული პროექტები იყრის ხოლმე თავს. ერთ-ერთი ასეთი სიახლეა ილიკო სუხიშვილის შექმნილი დადგმა „ქარაბშა“, რომელიც მოცეკვავეებს თავისუფალი იმპროვიზაციის საშუალებას აძლევს. საქართველოს ბანკი ამ საზაფხულო პროგრამის მხარდამჭერიცაა SOLO-სა და Mastercard-თან ერთად. სწორედ ამიტომ, წარმოდგენის ბილეთების შეძენისას თუ SOLO Mastercard World Elite ბარათით გადაიხდით, 20%-იანი ფასდაკლებით ისარგებლებთ. როგორც უკვე გითხარით, თაკარაზე 6 ივლისიდან 6 აგვისტომდე გელოდებიან, ამ ნამდვილ ზეიმში მონაწილეობის მისაღებად ბილეთების შეძენას შეძენას კი tkt.ge-ზე შეძლებთ.