4 ივლისს HT Solutions-ის ორგანიზებითა და საქართველოს ბანკის მხარდაჭერით, უკვე მეექვსედ ქვეყნის ყველაზე მასშტაბური ტექნოლოგიური კონფერენცია, Change Inspire, გაიმართა.
Change Inspire ყოველწლიურად ტექნოლოგიებით დაინტერესებულ პროფესიონალებს თუ დამწყებებს აძლევს შესაძლებლობას, გაიზიარონ საერთაშორისოდ წარმატებული კომპანიების პრაქტიკები და გაეცნონ ინდუსტრიაში მიმდინარე სიახლეებს.
წლევანდელი კონფერენციის თემა იყო ხელოვნური ინტელექტი – AI ჩემპიონთა ლიგა – თანამედროვეობის უდიდესი ტექნოლოგიური მიღწევა, რომელიც ელვის სისწრაფით იხვეწება და ყველა სფეროში იმკვიდრებს თავს. ღონისძიება IT Solution-ის გენერალურმა დირექტორმა, ნინო გვაზავამ, გახსნა სიტყვებით:
“ხელოვნური ინტელექტი დაუშვებს შეცდომებს, რომლებსაც ადამიანები არასდროს დაუშვებდნენ, მაგრამ აღმოგვაჩენინებს ისეთ რაღაცებს, რასაც კაცობრიობა ვერასდროს აღმოაჩენდა”.
საქართველოს ბანკმა ბიზნეს და ოპერაციულ პროცესებში ხელოვნური ინტელექტის ინტეგრირება წლებია დაიწყო, 2024 წელს ფინანსურ სექტორში ყველაზე პრესტიჟული კონკურსში Global Finance 18 ნომინაციაში გაიმარჯვა და გახდა მსოფლიოში საუკეთესო ცირფრული ბანკი.
კონფერენციაზე საქარველოს ბანკის 8 გამოცდილმა სპიკერმა გაუზიარა აუდიტორიას კომპანიის ხედვა და პრაქტიკა ხელოვნურ ინტელექტთან მიმართებით.
ვაჟა მანტუამ, საქართველოს ბანკის IT დირექტორმა, მთავარ სცენაზე ისაუბრა, რამდენად მნიშვნელოვანია ნებისმიერი ორგანიზაციისთვის ფეხი აუწყოს ხელოვნური ინტელექტის მოტანილ ცვლილებებს:
“რამდენიმე გლობალური მოვლენა შეგვიძლია გავიხსენოთ, რომელთა გავლენაც ბიზნესზე უმნიშვნელოვანესი იყო. ინტერნეტის ევოლუცია, გლობალური ფინანსური კრიზისი, კოვიდი, და ბოლოს AI ტექნოლოგიები. ჩვენი მიზანია, მაქსიმალურად სწრაფად და ხარისხიანად ვუპასუხოთ ყოველ ახალ მოთხოვნას და შევინარჩუნოთ მომხმარებელთა კმაყოფილება. შედეგებიც შესაბამისი გვაქვს: ყოველთვიურად 1,7 მილიონ ადამიანზე მეტი იყენებს ციფრულ აპლიკაციებს, 921 ათასი კი – ყოველდღიურად. ჩვენი სტრატეგიული ფოკუსია, მომხარებელთან ვიყოთ ყოველდღიურად, შევქმნათ უსაფრთხო, დახვეწილი ციფრული სერვისები. ხელოვნური ინტელექტის მიმართულებით დაახლოებით 10 წელზე მეტია ვმუშაობთ. თითქმის ყველა ოპერაციულ თუ ბიზნეს პროცესში, რისკებში, IT ინჟინერიაში, ხელოვნური ინტელექტი რაღაც ნაწილით ინტეგრირებულია.
როგორ მოახერხა საქართველოს ბანკმა ხელოვნური ინტელექტის ინტეგრაცია ბიზნეს პროცესებში
მიხეილ ნადარეიშვილმა, საქართველოს ბანკის მთავარმა ანალიტიკოსმა, ხელოვნური ინტელექტის რევოლუციაზე საუბრისას მოიყვანა Nokia-ს მაგალითი, რომელმაც ვერ უპასუხა iPhone-ის მოტანილ ტექნიკურ რევოლუციას და დაკარგა ბაზარზე ლიდერული პოზიცია. AI რევოლუცია დღეს ყველა სფერო ცვლის, რაც დიდ გამოწვევასთან ერთად უსაზღვრო შესაძლებლობეს გვაძლევს: ხარჯების შემცირება, სერვისების გაუმჯობესება და ეფექტიანობის ზრდა. მიუხედავად იმისა, რომ კომპანიების უმეტესობა ზრდის ინვესტიციებს AI-ში, მხოლოდ 21% აღწევს წარმატებას, 35% პილოტის ფაზაში ჩერდება, ხოლო ბევრი ორგანიზაცია ვერც ამ ეტაპამდე აღწევს. საქართველოს ბანკს უკვე 10 წელზე მეტია აქვს მსხვილი AI ინიციატივები ყველა ბიზნეს მიმართულებაში. AI ყოველდღიურ პროცესებს უფრო სწრაფსა და მოქნილს ხდის.
“ბანკის სტრატეგია ეფუძნება ხუთ ძირითად პრინციპს: სწორად შერჩეული და გააზრებული მონაცემები, ძლიერი IT ინფრასტრუქტურა, მრავალფუნქციური ადამიანური რესურსი, მჭიდრო თანამშრომლობა ბიზნესთან და ცვლილებების მართვა — მათ შორის, კულტურული ცვლილებების. AI არის ექსპერიმენტული პროცესიც, რომელიც ითხოვს გრძელვადიან ხედვას, მზადყოფნას წარუმატებლობისთვის და მუდმივ დახვეწას. AI ასისტენტები საქართველოს ბანკში უკვე გვყას, ისინი კი არ ცვლიან ჩვენს თანამშრომლებს, ეხმარებიან, ათავისუფლებენ რუტინული დავალებებისგან და მეტ დროს უტოვებენ შემოქმედებითი აზროვნებისთვის. ამ მიდგომებით პირველივე წელს, იგივე ადამიანური რესურსით, 6-ჯერ გაიზარდა პროექტების გავლენა, რაც აჩვენებს, რომ სწორი მიდგომით AI რეალურად ცვლის თამაშის წესებს.”
ადამიანის როლი ხელოვნური ინტელექტის მართვაში – გააქრობს თუ არა AI პროფესიებს?
ედგარ ბრუტიანმა, ანალიტიკური პროექტების ხელმძღვანელმა, ისაუბრა ხელოვნური ინტელექტის მართვის პროცესში ადამიანების როლზე, უპასუხა აუდიტორიის კითხვებსაც. ხელოვნური ინტელექტის სწრაფი განვითარება ადამიანებში აჩენს შიშს, ბუნდოვნებას, თუ ყველაფრის კეთებას რობოტი შეძლებს, სად იქნება ადამიანის ადგილი მომავალში?
“მომავალში ხელოვნური ინტელექტი გააქრობს ზოგ პროფესიას, მაგრამ გააჩენს ახალსაც, AI-ს მუშაობას სჭირდება ადამიანის კონტროლი და მონიტორინგი, ემპათიის, შემოქმედებითობის, ინდივიდუალიზმის საჭიროება სამუშაო პროცესში ყოველთვის იქნება. ამიტომ მომავლის ადამიანის როლიც არ გაქრება”.
მონაცემთა წიგნიერების ძალა და მონაცემთა დემოკრატიზაცია საქართველოს ბანკში
ნინო სასანიამ, მონაცემთა ინჟნერიის გუნდის ხელმძღვანელმა, სიტყვით გამოსვლისას აღნიშნა, რომ დღევანდელ ორგანიზაციებში ერთ-ერთი ყველაზე დიდი გამოწვევა არის მონაცემების ქაოსიდან სტრუქტურირებულ, ღირებულ ინფორმაციად გარდაქმნა. განსაკუთრებით რთულია ტექნიკურ და ბიზნეს გუნდებს შორის კავშირის დამყარება — ხშირ შემთხვევაში ეს გუნდები საუბრობენ სხვადასხვა “ენაზე”, რაც აფერხებს მონაცემებზე დაფუძნებული გადაწყვეტილებების მიღებას.
ამ პრობლემის გადასაჭრელად ბევრმა წამყვანმა კომპანიამ დაიწყო Data Literacy (მონაცემთა წიგნიერება) ინიციატივების დანერგვა. საქართველოს ბანკში შეიკრიბა Data Literacy გუნდი. ბიზნეს და ტექნიკურმა გუნდებმა შეხვედრების დროს ერთმანეთს გაუზიარეს იდეები, ინტერესები. შეიქმნა ტრენინგ-კურსები, კომპანიაში ნებისმიერ თანამშრომელს შეუძლია აიმაღლოს ცოდნა, ისწავლოს მონაცემების დამუშავება და უფრო საინტერესო გახადოს საკუთარი სამუშაო პროცესი.
ხელოვნური ინტელექტის როლი კოდების წერაში
ალექსანდრე ხორბალაძემ, საქართველოს ბანკის ექსპერტ ანალიტიკოსმა, AI კოდის მიმომხილველი გააცნო აუდიტორიას. ეს არის ხელოვნური ინტელექტი, რომელიც ეხმარება პროგრამისტებს, გადაამოწმონ დაწერილი კოდი ისე, თითქოს მას რეალური ადამიანი კითხულობს და აფასებს. AI განმარტავს, რატომ არის კოდი არაეფექტური ან გაუმჯობესებადი. AI code reviewer სქართველოს ბანკში აქტიურად გამოიყენება. პროგრამა უსაფრთხოა, ამცირებს შეცდომებს და ეხმარება ახალბედა დეველოპერებს კოდის უკეთ დაწერაში. ასე დეველოპერების გუნდი საქმის რუტინული ნაწილის ავტომატიზებას ახერხებს, ადამიანური რესურსი კი უფრო რთულ, კრეატიულ ამოცანებზე იხარჯება. შედეგად, კომპანია სწრაფად უშვებს ახალ ფუნქციებს და ინოვაციებს ბაზარზე.
მონცემთა ერთობლიობა და ანალიზი
AI კონფერენციაზე საქართველოს ბანკის ტექნოლოგიური პროდუქტების ლიდერის, გიორგი მერკვილაძის თემა იყო, Enterprise Data Repository – ორგანიზაციის შიგნით შექმნილი ცენტრალიზებული მონაცემთა საცავი, რომელიც ინახავს ყველა ძირითად მონაცემს, გვაძლევს შესაძლებლობას, მონაცემებზე დაყრდნობით მივიღოთ გადაწყვეტილებები რეალურ დროში. მონაცემი, ფაქტობრივად, არის AI მოდელების საწვავი – სწორი, სუფთა და ხარისხიანი მონაცემების გარეშე, ხელოვნური ინტელექტი ეფექტურად ვერ იმუშავებს, როდესაც გუნდებს აქვთ ერთიან და განახლებად მონაცემებთან წვდომა, გაცილებით სწრაფად შეძლებენ ინოვაციური იდეების დამუშავებას, ტესტირებას და რეალურ პროდუქტებად ქცევას.
ხელოვნური ინტელექტი მომხმარებელთა მხადაჭერის პროცესში
მომხმარებლის მხარდაჭერა საქართველოს ბანკისთვის უმნიშვნელოვანესი პროცესია. მომხმარებელი ყოველთვის ელის მყისიერ პასუხს, არ აქვს დრო ლოდინისთვის, სურს, რომ მისთვის გასაგებ ენაზე ესაუბრონ.
საქართველოს ბანკის ანალიტიკური პროექტების ხელმძღვანელმა, თამარ გრიგალაშვილმა და მონაცემთა მეცნიერმა, ნიკა ჭონიშვილმა ისაუბრეს, ამ პროცესებში ხელოვნური ინტელექტის როლზე.
მომხმარებლის შეკითხვების დიდი ნაწილი არის განმეორებადი: ბარათის დაბლოკვა, ბალანსის დათვალიერება, სესხის პირობები. AI სწავლობს მომხმარებლის ისტორიას, ქცევას და პრეფერენციებს და ამის საფუძველზე მას აწვდის არა ზოგად პასუხებს, არამედ ინდივიდუალურ გადაწყვეტას. GenAI – ს საქართველოს ბანკი წარმატებით იყენებს მომხმარებელთა მხარდაჭერის ყველა სისტემებში. ჩათბოტები პასუხობენ კითხვებს 24/7-ზე.
საუკეთესო ციფრულ ბანკს ქმნიან ინოვაციური, პროგრესული ადამიანები, რომლებიც არასდროს ჩერდებიან განვითარების გზაზე. სპიკერების მიერ წარმოდგენილი თემები ასახდავდა საქართველოს ბანკის AI ტრანსპორმაციას სხვადასხვა რაკურსით. კომპანიისთვის პრიორიტეტია AI ინოვაციების მხარდაჭერაა, რაც ქვეყანაში ტექნოლოგიურ პროგრესს ახალისებს, ამიტომ საქართველოს ბანკისგან მომავალშიც ბევრ საინტერესო ინიციატივასა და ინოვაციას უნდა ველოდოთ.
