დივიდენდი კომპანიის მიერ ინვესტორებზე განაწილებული მოგებაა, რომელსაც აქციონერები რეგულარულად, მაგალითად, ყოველ კვარტალში ერთხელ იღებენ. დივიდენდი საფონდო ბირჟიდან ფინანსური სარგებლის მიღების ერთ-ერთ მთავარ მექანიზმს წარმოადგენს, რომელსაც ინვესტორები აქტიურად იყენებენ. დივიდენდური შემოსავალი შეიძლება გამოყენებული იქნას მოგების გასანაღდებლად, ან რეინვესტირებისათვის, რაც კომპანიაში ინვესტორის წილს ზრდის.
დივიდენდის როლი და მნიშვნელობა
დივიდენდის გაცემის გადაწყვეტილება კომპანიის მენეჯმენტსა და საბჭოზეა დამოკიდებული. თუ კომპანიის ფინანსური შედეგები არასახარბიელოა, ხელმძღვანელობამ დროებით შეიძლება შეაჩეროს დივიდენდის გაცემა ან შეამციროს გასანაწილებელი თანხის მოცულობა. მენეჯმენტმა ასევე შეიძლება გადაწყვიტოს დივიდენდის გაზრდა, თუკი ის ჩათვლის, რომ ეს აქციონერებისთვის პოზიტიური სიგნალი იქნება.
დივიდენდებს, როგორც წესი, გასცემენ ისეთი კომპანიები, რომლებსაც ბაზარზე ოპერირების მრავალწლიანი გამოცდილება და სტაბილური შემოსავლები აქვთ. ასეთი კომპანიების აქციები, როგორც წესი, მკვეთრად არ იზრდება, თუმცა დივიდენდების რეგულარულად გაცემით ისინი ინვესტორთათვის სტაბილურ შემოსავალს უზრუნველყოფენ, რაც მათ აქციებზე მოთხოვნას ზრდის.
სწრაფად მზარდი კომპანიებისგან განსხვავებით, დივიდენდურ კომპანიებს უკვე მიღწეული აქვთ განვითარების იმ დონესთან, რომლის იქით ზრდის პროცესი შენელებულია, ამიტომ ასეთი კომპანიები უფრო მეტად სტაბილურობაზე, მდგრადობაზე, ხარჯების ოპტიმიზაციაზე და მოგების მარჟის გაზრდაზე კონცენტრირდებიან. თუკი კომპანია დივიდენდს გასცემს, ეს იმას ნიშნავს, რომ მისი ბიზნესმოდელი გამართულად მუშაობს და ის უკვე კარგადაა ბაზარზე დამკვიდრებული.
დივიდენდის გავლენა აქციების ფასებზე
დივიდენდის გაცემის გადაწყვეტილება მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს კომპანიის აქციების ღირებულებაზე. თუ მენეჯმენტი დივიდენდების ზრდას აანონსებს, ეს დადებითად აისახება აქციების ღირებულებაზე, რადგან ინვესტორები მაღალი შემოსავლის მიღებას მოელიან. პირიქით, დივიდენდების შემცირება ან შეწყვეტა ნეგატიურად აისახება აქციების ღირებულებაზე, რადგან ეს იმაზე მიანიშნებს, რომ კომპანიას ფინანსური სირთულეები აქვს ან მისთვის ფინანსების სხვა მიმართულებით მიმართვა გახდა საჭირო გახდა.
აღსანიშნავია, რომ ზედმეტად დიდი მოცულობით დივიდენდის გაცემა, გრძელვადიან პერსპექტივაში, კომპანიის განვითარებას საფრთხეს უქმნის, რადგან ძირითადი რესურსები ინვესტორების დაკმაყოფილებაზე იხარჯება და არც კომპანიის ზრდა-განვითარებაზე. აქედან გამომდინარე, კომპანიის მენეჯმენტმა უნდა შეინარჩუნოს ბალანსი ინვესტორებისთვის მოგების განაწილებასა და კომპანიის განვითარებისთვის რესურსების გამოყოფას შორის.
ისტორიული მონაცემების ანალიზი აჩვენებს, რომ დივიდენდის გამცემ კომპანიებს სტაბილურობა ახასიათებთ. ამიტომ კონსერვატიული ინვესტორები, რომლებიც რისკების შემცირებას და სტაბილური შემოსავლის მიღებას ცდილობენ, მათ მიმართ მაღალი ინტერესით გამოირჩევიან. მაგალითად: GM, Ford, McDonald’s, Coca-Cola, PepsiCo, Goldman Sachs, Bank of America, ExxonMobil, Chevron, UnitedHealth, J&J, AT&T და Verizon უკვე წლებია, სტაბილურად ანაწილებენ დივიდენდებს ინვესტორებზე. ეს კომპანიები შედარებით სტაბილურ ეკონომიკურ სექტორებში ოპერირებენ, როგორიცაა: ჯანდაცვა, დაზღვევა, ფინანსები, ენერგეტიკა, საცალო ვაჭრობა, წარმოება და კომუნიკაციები.
ზოგიერთი მსხვილი კომპანია უკვე ათწლეულებია, რაც დივიდენდებს სტაბილურად გასცემს, ერთ-ერთი ასეთია Coca-Cola, რომელიც ზედიზედ 63 წელია ინვესტორებზე მოგებას ანაწილებს. ბუნებრივია, Coca-Cola-ს ინვესტორები, დივიდენდთან ერთად, კაპიტალზე მოგებასაც იღებენ, რადგან გასული წლების განმავლობაში კომპანიის აქციების ღირებულება თითქმის 5,600%-ითაა გაზრდილი.
როგორ შეძლებ დივიდენდურ კომპანიებში ინვესტირებას
საქართველოს ბანკის მობილბანკში დივიდენდის გამცემი კომპანიების სპეციალური მოდულია წარმოდგენილი, რომელიც არჩევანის გაკეთებაში დაგეხმარება. მობილბანკი საშუალებას გაძლევს, მარტივად მოძებნო და ინვესტიცია განახორციელო იმ კომპანიებში, რომლებიც სტაბილურად და დიდი მოცულობით დივიდენდებს გასცემენ.