NASA International Space Apps Challenge მსოფლიო მასშტაბის ჰაკათონია, რომელიც კოსმოსითა და გლობალური გამოწვევებით დაინტერესებულ ადამიანებს აერთიანებს. ჰაკათონის ფარგლებში მონაწილეებს საშუალება აქვთ, NASA-ს ღია მონაცემთა ბაზით ისარგებლონ და დედამიწასა და კოსმოსში არსებული პრობლემების გადაჭრის ინოვაციური გზები მოძებნონ.
წლევანდელი ჰაკათონი საქართველოს ბანკის მხარდაჭერითა და Startup Buro-ს ორგანიზებით GITA-ში გაიმართა. კონკურსში მონაწილეობა 20-მდე გუნდმა მიიღო, თუმცა ჟიურის წინაშე პრეზენტაცია 12-მა წარადგინა და საბოლოოდ 2 გამარჯვებული გუნდიც გამოვლინდა.
გამარჯვებულთა შორისაა ანზორ გოზალიშვილის გუნდი Space born RNA, რომელიც 6 ადამიანისგან შედგება. მათ შორის არიან მანქანური სწავლების ინჟინერი, მონაცემთა მეცნიერი, მონაცემთა ინჟინერი, მიკრობიოლოგი და ბიოლოგი.
“ჩვენი ამოცანა იყო Model Zoo. მანქანურ სწავლებაში ეს ტერმინი დაახლოებით, 5 წლის წინ დამკვიდრდა და ემსახურება იმას, რომ შეიქმნას რაღაც ძირეული მოდელები, რომლებიც გარკვეულ დომეინში ძალიან კარგად მუშაობს (მაგალითად, ამოიცნობს სურათს, ანუ გადმოსცემს სურათის შინაარსს). მოდელების კრებულს, რომელიც ამოცანების გადაჭრაზეა ოპტიმიზებული, Model Zoo, ანუ მოდელების ზოოპარკი ეწოდება. იდეა იყო, რომ იგივე მიმართულებით წავსულიყავით ბიოლოგიაში. პარალელი რომ გავავლოთ, შესაძლებელია, რაღაც ძირეული მოდელი გქონდეს, რომელიც ხვდება რნმ-ის შინაარსს. რნმ არის დნმ-დან წაკითხული ფრაგმენტი, რომელიც შედგება 4 სიმბოლოსგან და ქმნის ჯაჭვს. აი, ამ ჯაჭვს რომ წაიკითხავს, ხვდებოდეს, რა გენს ემსახურება, ანუ რაღაც სახით შეძლოს ამ ინფორმაციის აღქმა.
ამოცანის შესასრულებლად 2 დღე გვქონდა და მთლიანად დაიხარჯა ამ სფეროს გამოკვლევაში — სტატიების, ბლოგების, მონაცემების ნახვა და შეკრება და პრეზენტაციის მომზადება.
ჩვენ დავამუშავეთ NASA-ს ღია მონაცემები (კოსმოსური კვლევები) და ისეთ პლატფორმაზე განვათავსეთ, სადაც თითქმის, ყველა მეცნიერ-ინჟინერია თავმოყრილი”, — გვიყვება ანზორი.
მისი თმით, მონაცემები, რომლებიც მისმა გუნდმა მოიკვლია და გაანალიზა, ერთიანი სახით არ იდო პლატფორმაზე. NASA-ს მიერ მიწოდებულ ვებსაიტზე 500-მდე კვლევაა განთავსებული, რომლებიც შემდეგი სახისაა — ერთი და იმავე ცოცხალი ორგანიზმის კლონებს აკვირდებიან დედამიწასა და კოსმოსში. თუ კოსმოსში გაშვებული ცოცხალი ორგანიზმის რომელიმე გენი პროტეინს მცირედ ასინთეზირებს, ნიშნავს, რომ კოსმოსში ცოცხალ ორგანიზმს პრობლემები შეექმნება. ყოველ ცალკეულ კვლევას აქვს დასკვნა, მაგრამ საშუალებას არ იძლევა, გაიგო, მსგავსი დაკვირვებების შედეგად რამე სისტემური ცვლილებები ვლინდება თუ არა. გუნდის ამოცანაც სწორედ ეს იყო — ყველა მონაცემის დამუშავება, ანალიზი, გაერთიანება და ყველასთვის ხელმისაწვდომ პლატფორმაზე განთავსება.
„ამ გამარჯვებამ მოგვცა შანსი, რომ თემა გლობალურად განიხილონ. გამარჯვების შემთხვევაში, NASA-ში მიგვიწვევენ და დაგვეხმარებიან, რომ იდეა ბოლომდე განვითარდეს. რაც შეეხება აქაურ ჟიურის, მათი მხრიდან დიდი ინტერესი გამოიწვია იმიტომ, რომ ეს არ იყო არც თამაში, არც რამე ფორმის ვიზუალიზაცია, ჩვენი პრეზენტაცია იყო განსხვავებული და მეცნიერული მიდგომა. ჩვენი გაკეთებული ანალიზი სამომავლოდ ყველას შეუმცირებს საქმეს ამ მიმართულებით”.
ამოცანაზე, რომელიც მის გუნდს ჰქონდა, მსოფლიო მასშტაბით 200-მდე გუნდი მუშაობდა. ამბობს, რომ ყველას შესრულებული დავალება ნახა და მათ შორის 2 საინტერესო ნაშრომს გამოარჩევს. შესაბამისად, თუკი თითოეულ ამოცანას თავისი 10 გამარჯვებული ეყოლება, იმედი აქვს, რომ მათ შორის მისი გუნდიც მოხვდება.
საქართველოს ბანკი ტექნოლოგიების მხარდამჭერი და ხელშემწყობი კომპანიაა. NASA International Space Apps Challenge ჰაკათონი კი თავისი მასშტაბით გამორჩეულია იმ ტექნოლოგიურ პროექტთა შორის, რომელიც ჩვენთან საქართველოს ბანკის მხარდაჭერით იმართება.