როგორ უნდა მოიპოვო ფულბრაიტის სტიპენდია: რჩევები

საბაკალავრო საფეხურის დამთავრების შემდეგ აშშ-ში სწავლის გაგრძელება დღეს ისეთი წარმოუდგენელი რეალობა სულაც არ არის, როგორიც წლების წინ იყო. უფრო მეტიც, აშშ-ის სასურველ უნივერსიტეტში სწავლა, სტიპენდიის მოპოვება და ყველა სხვა ხარჯის ანაზღაურებაც შესაძლებელია, თუ მიზანდასახული სტუდენტი ხარ. დღეს ამ მიზნების მიღწევის რეალური შანსი გაქვს, თუ ფულბრაიტის სამაგისტრო პროგრამაში მონაწილეობას გადაწყვეტ.

ფულბრაიტი, რომელიც 1946 წელს შეიქმნა, აშშ-ის მთავრობის მიერ დაფინანსებული ერთ-ერთ ყველაზე პრესტიჟული და გლობალური სტუდენტური პროგრამაა. ფულბრაიტის პროგრამა მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში მცხოვრებ სტუდენტებს ყოველწლიურად აძლევს შესაძლებლობას, რომ აშშ-ში მათთვის სასურველ მიმართულებასა და უნივერსიტეტში სამაგისტრო საფეხურზე სწავლა გააგრძელონ.

2023-2024 წლის ფულბრაიტის პროგრამის სასტიპენდიო კონკურსი უკვე გამოცხადდა და მონაწილეობის მისაღებად პირველ აგვისტომდე ამ აპლიკაციის შევსებაა საჭირო. ფულბრაიტის სასტიპენდიო პროგრამის კანდიდატთა შერჩევას საქართველოში აშშ-ის საელჩო ახორციელებს. აპლიკაციის მოთხოვნებს და წესებს კი ამ ბმულზე შეგიძლია გაეცნო.

იმისთვის, რომ შენ მიერ შევსებული აპლიკაცია სრულყოფილი იყოს, ზუსტად იცოდე რას მიაქციო ყურადღება და შეცდომები არ დაუშვა, ფულბრაიტის პროგრამის კოორდინატორ თეა კუჭუხიძეს გავესაუბრეთ. ამ სტატიაში გიზიარებთ რჩევებს, თუ როგორია აპლიკაციის შევსების პროცესი და როგორ შეგიძლია ფულბრაიტის სტიპენდიის მოპოვება.

ფულბრაიტის პროგრამა ღია კონკურსია, ამიტომ მასში მონაწილეობა საქართველოს ყველა მოქალაქეს შეუძლია, რომელსაც მაგისტრატურის საფეხურზე სწავლის გაგრძელება აშშ-ში სურს. ამისთვის კი საჭიროა, კონკურსში მონაწილეობის მსურველს საბაკალავრო საფეხური დასრულებული ჰქონდეს ან მეოთხეკურსელი იყოს. ფულბრაიტის პროგრამის კოორდინატორ თეა კუჭუხიძის თქმით, მეოთხეკურსელებს, რომლებიც პირველ აგვისტომდე დაასრულებენ საბაკალავრო საფეხურზე სწავლას, დიპლომის ნაცვლად ხარისხის მინიჭების შესახებ ცნობა შეუძლიათ წარმოადგინონ. კონკურსში მონაწილეობის მიღება ასევე შეუძლიათ იმ სტუდენტებს, რომლებიც საქართველოში უკვე სწავლობენ მაგისტრატურის საფეხურზე, თუმცა სურთ, რომ აშშ-ში სამაგისტრო საფეხურზე სწავლა თავიდან დაიწყონ.

ფულბრაიტის სამაგისტრო პროგრამის აპლიკაცია საკმაოდ ვრცელია და სხვადასხვა დოკუმენტის ატვირთვასაც ითხოვს. ამიტომ, როცა აპლიკაციის შევსებას დაიწყებ, მზად იყავი, რომ წინ საკმაოდ შრომატევადი საქმე გელის.

“აპლიკაციის შესავსებად კონკურსში მონაწილეობის მსურველებმა ანგარიში უნდა გახსნან და დარეგისტრირდნენ როგორც მომხმარებელი. სწორედ ამის შემდეგ იწყება აპლიკაციის შევსება. აპლიკაცია საკმაოდ ვრცელია და რამდენიმე გვერდისგან შედგება. აპლიკაციაში ყველა დოკუმენტი ონლაინ იტვირთება, ამიტომ ცალკე დოკუმენტების გაგზავნა არ არის საჭირო. აპლიკაციის შევსება ერთი ამოსუნთქვით შეუძლებელია, სულ ცოტა რამდენიმე დღე სჭირდება და ყოველი გვერდის შევსების შემდეგ აპლიკანტები  ინფორმაციას სისტემაში იმახსოვრებენ, შემდეგ კი ისევ აგრძელებენ შევსებას. შეფასებისას ყველა დეტალს ექცევა ყურადღება, ამიტომ სტუდენტებმა აპლიკაცია დაკვირვებით უნდა შეავსონ და მნიშვნელოვანი ადგილები არ უნდა გამოტოვონ. ასევე, აპლიკაციაში ელექტრონულად უნდა აიტვირთოს ისეთი დოკუმენტები როგორებიცაა დიპლომი, ცნობა მეოთხეკურსელებისთვის, ნიშნების ფურცელი და ა.შ. გარდა ამისა, აპლიკანტს თუ ერთზე მეტ უმაღლეს სასწავლებელში უსწავლია, ეს ნიშნებიც უნდა ატვირთოს. თუ აპლიკანტს რომელიმე გაცვლითი პროგრამით საზღვარგარეთ უსწავლია, თუნდაც ერთი სემესტრი, ეს ნიშნების ფურცელიც აუცილებლად უნდა აიტვირთოს“, — ამბობს თეა კუჭუხიძე.

გარდა იმისა, რომ აპლიკაციის ყველა შეკითხვაზე სრულყოფილი პასუხის გაცემაა საჭირო, აპლიკანტებს ასევე მოეთხოვებათ სამომავლო გეგმებთან და აშშ-ში სწავლასთან დაკავშირებით ესეს სახით კონკრეტულ კითხვებს უპასუხონ. თეა კუჭუხიძის თქმით, აპლიკაციის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ნაწილი სწორედ ამ კითხვებზე პასუხია. ეს კითხვები ძირითადად იმას ეხება, თუ რის სწავლას აპირებენ აპლიკანტები აშშ-ში, რა არის მაგისტრატურაში სწავლის მიზანი, რისი მიღწევა უნდათ და დაბრუნების შემდეგ იქ მიღებულ ცოდნას საქართველოში როგორ გამოიყენებენ. ასე რომ, აპლიკაციის შევსებისას ამ ნაწილს დიდი ყურადღება უნდა დაუთმო. აპლიკაციის შემდეგი მნიშვნელოვანი ნაწილი კი რეკომენდაციებს ეხება.

“აპლიკაციიდან თავად მონაწილე არეგისტრირებს 3 რეკომენდატორს, რომლებსაც მეილზე მიუვათ შეტყობინება იმის შესახებ, რომ რეკომენდაციას სთხოვენ. რეკომენდაციის შევსების შემდეგ მონაწილეს მისდის შეტყობინება, რომ რეკომენდაცია ატვირთულია. რეკომენდაციას აპლიკანტი ვერ კითხულობს, მაგრამ იმის ნახვა შეუძლია, რეკომენდაცია ატვირთულია თუ არა. ამიტომ აპლიკაციის გამოგზავნამდე კონკურსანტები უნდა დარწმუნდნენ, რომ სამივე რეკომენდაცია ატვირთულია. თუ ერთი რეკომენდაცია მაინც აკლია, აპლიკაცია არასრულად ჩაითვლება“, — ამბობს თეა კუჭუხიძე.

გარდა ამისა, ზოგიერთი მიმართულება როგორებიცაა, მაგალითად, სოციალური მეცნიერებები, ჟურნალისტიკა, ჰუმანიტარული მეცნიერებები და სხვა, აპლიკანტისგან  აკადემიური ნაშრომის ნიმუშის ინგლისურ ენაზე ატვირთვასაც ითხოვს. ეს შეიძლება იყოს სადიპლომო ნაშრომი ან კონფერენციისთვის დაწერილი ნამუშევარი, რისი ატვირთვის მიზანიც იმის ნახვაა, აპლიკანტს აკადემიური წერა  რამდენად კარგად შეუძლია. თეას თქმით, თუ ნაშრომი აპლიკანტს ქართულ ენაზე აქვს შესრულებული, თავად უნდა თარგმნოს რამდენიმე გვერდი ინგლისურად და ისე ატვირთოს.

ფულბრაიტის აპლიკანტებს თავად შეუძლიათ სასურველ უნივერსიტეტებზე ინფორმაციის მოძიება და აპლიკაციაში იმის დასაბუთება, თუ რატომ სურთ იქ სწავლა, რასაც შეფასების დროს დიდი ყურადღება ექცევა. როგორც თეა კუჭუხიძე აღნიშნავს, აპლიკანტებმა უნივერსიტეტები უნდა მოიძიონ იმ სფეროს მიხედვით, რომლის შესწავლაც სურს და უნდა დააკვირდნენ, ამ მიმართულებით რომელი უნივერსიტეტია ძლიერი. ასევე, აპლიკანტებმა უნდა დაასაბუთონ, რატომ სურთ ამ კონკრეტულ უნივერსიტეტში სწავლა და რა არის იქ ისეთი სპეციფიკური, რაც მათ სამომავლოდ გამოცდილების მიღებაში გამოადგებათ.

 “გამარჯვების შემთხვევაში, როცა აპლიკაცია წარმატებულ ეტაპზე გადადის, ფულბრაიტის პროგრამა თავად უკავშირდება უნივერსიტეტებს და ზრუნავს იმაზე, რომ სტუდენტები ამა თუ იმ უნივერსიტეტში მოხვდნენ. პირველ რიგში, ცდილობენ, რომ სტუდენტი აპლიკაციაში მითითებულ უნივერსიტეტში მოახვედრონ, თუ ეს შესაძლებელია, რაც ბევრ რამეზეა დამოკიდებული, მათ შორის ტესტების ქულებზე, აპლიკაციაზე და ა.შ. ანუ შესაძლოა, სტუდენტები მათ მიერ არჩეულ უნივერსიტეტში მოხვდნენ, ან სხვა შემთხვევაში, პროგრამა თავად ურჩევს აპლიკანტს სხვა უნივერსიტეტს”, — დასძინა თეა კუჭუხიძემ.

ფულბრაიტის აპლიკაციის შევსებისას ყველაზე ხშირად დაშვებული შეცდომები მართლწერასა და გრამატიკას უკავშირდება, ამიტომ პროგრამის კოორდინატორი გირჩევს, რომ აპლიკაციის გაგზავნამდე ყველაფერი ყურადღებით გადაიკითხო და დარწმუნდე, რომ არსად არ არის მცირე ხარვეზიც კი, რომლის გამოც შესაძლოა შენი აპლიკაცია დაიწუნონ.

“რაც შეეხება სხვა შეცდომებს, პლაგიატიც აღსანიშნავია, როცა ინფორმაცია გადმოწერილი და საიდანღაც აღებულია, თუმცა წყარო არ არის მითითებული. ეს შეცდომა ძირითადად სამეცნიერო ნაშრომის ნაწილს ეხება. გარდა ამისა, გავრცელებული შეცდომაა დოკუმენტების გამოტოვებაც, მაგალითად, რეკომენდაციების ნაწილში თუ სამივე არ არის ატვირთული, აპლიკაცია ამის გამოც დაუწუნებიათ. რაც მთავარია, ყველაზე მეტი ყურადღება შინაარსს ეთმობა და პასუხებს იმის შესახებ, თუ რისი სწავლა სურს აპლიკანტს და რატომ”, — აღნიშნა თეა კუჭუხიძემ.

აპლიკაციის ეტაპის წარმატებით გადალახვის შემდეგ სტუდენტებს გასაუბრება ექნებათ. გასაუბრების შემდეგ შერჩეულ აპლიკანტებს კი ოქტომბერში ტესტების ჩაბარება მოუწევთ. ფულბრაიტის პროგრამა 3 ტიპის ტესტს მოიცავს და ესენია TOEFL, GRE და GMAT. TOEFL-ის ტესტს აბარებს ფინალურ ეტაპზე გადასული ყველა მონაწილე იმის მიუხედავად, აქამდე უსწავლიათ თუ არა ინგლისურენოვან ქვეყანაში. რაც შეეხება იმ აპლიკანტებს, რომლებიც სამართლის მიმართულებით აგრძელებენ სწავლას, მათ მხოლოდ TOEFL-ის ჩაბარება მოუწევთ. ვინც ბიზნესის ადმინისტრირების მიმართულებით აგრძელებს სწავლას, ისინი TOEFL-თან ერთად GMAT-აც აბარებენ. ყველა დანარჩენი აპლიკანტი კი TOEFL-სა და GRE-ს აბარებს. ფულბრაიტის პროგრამის კოორდინატორი გვირჩევს, რომ ამ ტესტებისთვის მომზადება აპლიკანტებმა მალე დაიწყონ. მისი თქმით, ტესტებში წინასწარ ვარჯიში საჭიროა, რათა გამოცდაზე მისულმა აპლიკანტმა უკვე იცოდეს, თუ რა დავალებების შესრულება მოეთხოვება, განსაკუთრებით კი მათემატიკურ ნაწილს უნდა მიაქციონ ყურადღება.

თუ ფულბრაიტის პროგრამაში მონაწილეობა გადაწყვიტე, აპლიკაციის გაგზავნა 2023 წლის პირველი აგვისტომდე შეგიძლია. ასე რომ, დრო ჯერ კიდევ გაქვს, რათა ყველა დოკუმენტი მოამზადო და აპლიკაციაც ყურადღებით შეავსო. შენი წარმატების შანსს ისიც ზრდის, რომ გარდა აშშ-ის მიერ დაფინანსებული სტიპენდიატებისა, საქართველოს ბანკის მხარდაჭერით აშშ-ში სწავლას დამატებით კიდევ რამდენიმე აპლიკანტიც შეძლებს.

საქართველოს ბანკმა ფულბრაიტის სამაგისტრო პროგრამასთან თანამშრომლობა 2014 წელს გააფორმა, რის შემდეგაც საქართველოს ბანკის დაფინანსებით 8 სტუდენტი აშშ-ში სასწავლებლად უკვე გაემგზავრა. ცოტა ხნის წინ კი 2023 წლის ფულბრაიტის მონაწილეებიდან საქართველოს ბანკის 3 გამარჯვებული დასახელდა, რომლებიც აშშ-ში ისწავლიან. პროგრამის თანადაფინანსებას საქართველოს ბანკი კვლავ განაგრძობს და სტუდენტები, რომლებიც დაინტერესებული არიან სწავლა ბიზნესის ადმინისტრირების ან STEM (მეცნიერება, ტექნოლოგიები, ინჟინერია და მათემატიკა) მიმართულებით განაგრძონ, საქართველოს ბანკის მხარდაჭერით აშშ-ში მომავალ სასწავლო წელსაც გაემგზავრებიან.

საქართველოს ბანკი აგრძელებს განათლების შესაძლებლობების შექმნას და პირველ აგვისტომდე ნებისმიერ მოტივირებულ ახალგაზრდას აქვს შესაძლებლობა გახდეს შემდეგი გამარჯვებული და ისწავლოს სრული დაფინანსებით აშშ-ს საუკეთესო უნივერსიტეტებში. კონკურსი ყოველწლიურად ცხადდება და მსურველებს მომავალ წელსაც შეეძლებათ მონაწილეობის მიღება, გამარჯვება და სრული დაფინანსების მოპოვება.